GEMEENTE MAASTRICHT

Aanleiding tot de planopstelling

Het opstellen van een bestemmingsplan voor Heugem vloeit voort uit een aantal motieven, die voor de diverse onderdelen van het plangebied verschillend zijn. Voor de oudere delen van de kern Heugem is dit het aanwezig zijn van een volledig achterhaalde planologische regeling in het uitbreidingsplan in onderdelen Heugem. Dit plan werd vastgesteld in 1957 en herzien in 1960.

De inmiddels gerealiseerde noordoostelijke en zuidoostelijke uitbreidingen, die als globale woonbestemming in het bestemmingsplan Randwyck waren opgenomen, behoeven eindelijk vertaling in een uitgewerkt plan.

Voor de zuidoostelijke uitbreiding, een gebied waar op dit moment de laatste woningbouwactiviteiten plaatsvinden, is een bestemmingsplanregeling noodzakelijk die is afgestemd op de specifieke stedenbouwkundige eisen, die aan de activiteiten in dat gebied zijn gesteld.

De vestiging van Huize Maasveld ten zuiden van de kern heeft deels plaatsgevonden in afwijking van het ter plaatse geldende bestemmingsplan. De bestemmingsplanregeling moet hierop worden aangepast.

Tenslotte is het nodig om een goede afstemming te vinden met de planologische regeling voor het gebied ten oosten van de kern dat, anders dan de hoger-onderwijsbestemming, die oorspronkelijk in de bedoeling heeft gelegen, in het bestemmingsplan Randwyck-zuid is bestemd tot bedrijfsterrein.

Het plangebied

Het plangebied wordt begrensd door:

- de Oeslingerbaan in het noorden

- de Molensingel in het oosten en het zuiden;

- de Hoge Weerd in het westen.

Deze wegen maken zelf in het algemeen geen deel uit van het bestemmingsplan-gebied.

Planningsactiviteiten

Ten behoeve van de opstelling van dit plan is door BURO 5 MAASTRICHT een onderzoek gedaan naar de historische, ruimtelijke, functionele, verkeers- en milieu-aspecten van het plangebied en de zich daar voordoende ontwikkelingen. Dat onderzoek heeft geen betrekking gehad op het nieuwbouwgebied Heugem-zuidoost. Voor dat gebied heeft de afdeling Stedelijke Inrichting van de Dienst Stadsontwikkeling en Grondzaken Maastricht de voorbereidende werkzaamheden verricht. De voor dat gebied gewenste planologische regeling wordt in dit bestemmingsplan geïntegreerd.

Het eerder genoemde onderzoek heeft plaatsgehad in de periode eind 1989, begin 1990 en is in mei 1990 met een rapport afgesloten. De gemeentelijke planningsactiviteiten dateren uit 1989. De verrichte onderzoeken zijn eind 1996 door BURO 5 MAASTRICHT geactualiseerd en geïntegreerd en daaraan zijn toegevoegd een ruimtelijk-stedenbouwkundige studie naar de mogelijkheden voor de realisering van een nieuwe woonwagenlocatie in Heugem en de mogelijkheden om de ruimtelijk-functionele relatie tussen Huize Maasveld en de kern Heugem te versterken.

Structuurvisie Maastricht 1990 - 2000

Vanuit de structuurvisie is een aantal actiepunten voor het plangebied van belang. Het belangrijkste daarvan is de aanwijzing van Heugem-zuidoost als nieuw uitleggebied voor een combinatie van woningbouw in de sociale-, de markt en de vrije sector. Een tweede is de aanhaking van de Hoge Weerd aan de autosnelweg A2, waardoor via de in dit plangebied opgenomen Molensingel en betere ontsluiting tot stand zal komen van het bedrijventerrein Randwyck-zuid. Het project herstructurering buurtwinkelcentra geeft voor Heugem aan de ontwikkeling van een ondernemersplan ter ondersteuning van de positieve toekomstverwachting voor dit centrum.

Inmiddels zijn deze drie actiepunten gerealiseerd en conform de huidige situatie in dit plan opgenomen.

Terug naar inhoudsopgave

HOOFDSTUK 2.

RUIMTELIJK-STEDENBOUWKUNDIGE ASPECTEN

Historische ontwikkeling

De vroedschap Heugem, volgens de oudste documenten bekend als Hoyen of Hoghen, maakte van oudsher deel uit van de Heerlijkheid Gronsveld. Gronsveld was een van de direct van het keizerrijk afhankelijke gebieden, die hun vrijstellingen en privileges hadden behouden. De eerste heren van Gronsveld hadden hun titel verkregen op grond van hun bezittingen in Gronsveld en ver daarbuiten. Tot die bezittingen behoorde ook Heugem.

Dat Heugem een leengoed van enige betekenis moet zijn geweest, kan worden afgeleid uit diverse omstandigheden. De heer van Heugem (Arnold de Hoghem) bezat een versterkt huis of een kasteel te Heugem, dat wil zeggen: hij werd in staat geacht zichzelf en zijn onderhorigen te beschermen tegen vijandelijke aanvallen. Heugem had verder reeds in de 15e eeuw een eigen schepen- of rechtbank: de courdelle warde. Tenslotte vormde het een afzonderlijke parochie met een eigen kerk. Deze kerk, die toegewijd was aan de Heilige Michaël, wordt voor het eerst vermeld in een bulle van Adriaan IV in 1157. Zij maakte deel uit van de bezittingen van de Onze Lieve Vrouwe Kerk te Maastricht.

Binnen het grondgebied van Heugem bevindt zich ook het landgoed Houwert of Hogenweert, waarvan in 1734 melding wordt gemaakt. Het behoorde toe aan Theodoor Vaes, kanunnik van de St. Servaas.

De heerlijkheid Gronsveld werd bij gelegenheid van de administratiefrechtelijke hervorming van 1794 als dorp ingedeeld bij het kanton Terblijt.

In het midden van de 19e eeuw telde Heugem in totaal 116 huizen met 340 inwoners, een school met ongeveer 70 leerlingen en een kapel, die door een kapelaan werd bediend, behorend tot de parochie Gronsveld. Al deze gebouwen waren gegroepeerd langs een vijftal straten op een betrekkelijk klein grondgebied.

De omvang en de vorm van Heugem is in hoge mate bepaald door de loop van de Maas en de natuurlijke omstandigheden. Het dorp ligt enigszins hoger dan de omgeving. Doordat hoger gelegen gronden slechts in beperkte mate aanwezig waren, moest men komen tot een zeer dicht opeengedrongen bebouwing. De tussenruimten tussen de huizen bedraagt vaak nog geen meter.

Bij wet van 25 juli 1919 werd - met ingang van 1 januari 1920 - Heugem toegevoegd aan de gemeente Maastricht. Het telde toen 984 inwoners. Op dat moment waren in Heugem twee scholen gevestigd, een openbare en een bijzondere school, elk met 92 leerlingen. Als een gunstig gelegen uitbreidingsgebied van Maastricht kon men Heugem in die tijd zeker niet beschouwen.

Heugem werd geteisterd door bijna jaarlijks terugkerende overstromingen. Om dit probleem op te lossen, zou er een kanaal gegraven worden van Eijsden naar Itteren. Het kanaal werd echter nooit gegraven.

Het is zonder meer duidelijk dat van een groei van enige betekenis in kwantitatieve zin van Heugem nauwelijks sprake kon zijn, indien en voor zolang niet aan de regelmatig terugkerende wateroverlast een einde kon worden gemaakt. Een aanmerkelijke verbetering werd verkregen in 1935 toen de Heugemer Overlaat kon worden gedicht. Deze Heugemer Overlaat had tot doel het overtollige water van de Maas rondom Heugem en het oostelijke stadsdeel te leiden, waarna het ten noorden van Maastricht de Maas weer kon bereiken. Als gevolg van normalisatiewerkzaamheden aan de Maas en door de amovering van 2 pijlers van de St. Servaasbrug in het begin van de jaren dertig, waardoor de bedding van de Maas met ongeveer 50 meter werd verbreed, kon de Heugemer Overlaat in de waterhuishouding van de Maas worden gemist. Het zou evenwel nog tot 1974 duren vooraleer door de aanleg van de "Hoogeweerd" een definitief einde werd gemaakt aan het overstromingsgevaar van de gronden rondom Heugem.

Intussen werden in Heugem wel enige verbeteringen uitgevoerd op het gebied van de volkshuisvesting. In 1921 besloot de gemeenteraad tot de bouw van 14 "arbeiderswoningen" in Heugem. In 1924 werd het dorp voorzien van elektriciteit, in 1926 werd Heugem (op marktdagen!) aangesloten op het gemeentelijke autobusnet, in de vijftiger jaren werden de woningen voorzien van riolering en werden ze aangesloten op het gas- en waterleidingnet.

De eerste uitbreiding van betekenis dateert uit 1957 toen de bouwvereniging St. Servatius Aan het Valderen 24 ééngezinshuizen bouwde. Uitbreiding van grote omvang vond plaats in de jaren 1963-1969 met niet minder dan 266 woningen van bouwverenigingen en 134 woningen van particulieren. Een voorlopige afbouw van Heugem vond plaats in 1976 met een complex van 65 woningen. Op 1 januari 1983 telde Heugem in totaal 2.402 inwoners en 781 woningen. In 1982 werd begonnen met de in het plan Randwyck ontworpen uitbreiding van Heugem, het zogenaamde plan Heugem-Noordoost. De eerste woningen in dit gebied, dat een totale capaciteit heeft van ongeveer 285 woningen, werden opgeleverd in 1983 (zie historische kaarten). Het woningbouwprogramma voor Heugem-zuidoost omvatte in totaal 505 woningen, verdeeld over alle financieringscategorieën. Dit woongebied is in het begin van de negentiger jaren gerealiseerd.

Cultuurhistorische elementen

In en rond het plangebied is nog een aantal cultuurhistorische structuren te onderkennen, zoals het stratenpatroon van de oude kern, bestaande uit de Heugemerstraat, de Heugemer Kerkstraat, de Heugemer Molenstraat en de Oude Maasstraat. De Maastrichterweg, als oude verbinding tussen Maastricht en Gronsveld is nog ten dele aanwezig. Het oude tracé van de Oosterweg ten westen van de Hoge Weerd is door de ontgronding in dat gebied verloren gegaan. Er is in het plangebied geen sprake van archeologische waarden.

In Heugem zijn, behalve de toren van de St. Michaëlskerk, geen rijksmonumenten of provinciale monumenten aanwezig.

In de inventaris ten behoeve van de gemeentelijke monumentenlijst is er wel een aantal panden met monumentale waarde aanwezig.

Het betreft de navolgende panden:

De Beente 37

Heugemer Kerkstraat 1

Heugemer Kerkstraat 3

Heugemer Kerkstraat 10

Heugemer Kerkstraat 12

Heugemer Kerkstraat 13

Heugemer Kerkstraat 17

Heugemer Kerkstraat 23

Heugemer Kerkstraat 24

Heugemer Molenstraat 9

Heugemer Molenstraat 14 en 16

Heugemer Molenstraat 21

Heugemerstraat 86

Heugemerstraat 118

Heugemerstraat 221

Heugemerstraat 225

Heugemerstraat 229

Heugemerstraat 245

Heugemerstraat 251

Heugemerstraat 267

Heugemerstraat 271

Heugemerstraat 273

Stedenbouwkundige karakteristiek

De vorm en de stedenbouwkundige structuur van de woonbuurt Heugem worden sterk bepaald door de ligging tussen de Maas en een voormalige oude Maasarm ten oosten van Heugem. Het dorp is gelegen op ietwat hoger gelegen gronden te midden van het overstromingsgebied van de Maas.

De Oosterweg, van Oost-Maarland bij Eijsden naar Maastricht, liep volgens oude kaarten bij het dorp Heugem rechtdoor naar het noorden langs de westrand van Heugem, de oever van een oude Maasarm volgend. De huidige knik in de weg bestond toen nog niet. De weg langs de westrand van Heugem heette Vredesweg (de huidige St. Michaëlsweg) en is slechts aan één zijde bebouwd, omdat de andere zijde te sterk bloot stond aan overstroming. Het is waarschijnlijk dat dit de oudste straat van het dorp Heugem is. Hierop hebben zich dwarsstraten ontwikkeld. De zuidelijkste daarvan loopt door naar Gronsveld. Vanuit deze straat, de Oude Maasstraat en de Gronsvelderweg is vermoedelijk de oostelijke noord-zuidlopende straat ontstaan (Heugemerstraat), die zich later tot hoofdstraat van het dorp ontwikkeld moet hebben en waarop de andere dwarsstraten uitkomen. De knik in de weg aan de zuidrand van het dorp moet ontstaan zijn door een kleine verlegging van de Oosterweg.

De meest karakteristieke stedenbouwkundige structuur van het dorp Heugem is terug te vinden in de beide in noord-zuidrichting verlopende straten, de Heugemerstraat en de St. Michaëlsweg, en in de 3 verbindingsstraten tussen deze twee hoofdaders, de Heugemer Pastoorstraat, de Heugemer Kerkstraat en de Heugemer Molenstraat (zie kaart: stedenbouwkundige hoofdstructuur). Daarvan is alleen de St. Michaëlsweg, die als begrenzing van de bebouwing fungeerde, slechts aan een zijde bebouwd. De bebouwing langs deze straten roept een boeiend beeld op van dorpse kleinschaligheid in een afwisselend straatprofiel.

Een ingreep in deze oude stedenbouwkundige structuur betekende de uitbreiding van Heugem in zuidelijke richting in de jaren zestig door de bouw van enkele honderden woningen ten zuiden van de Oude Maasstraat. Daarmee deed de etagewoning haar intrede in Heugem en werd tevens een bouwwijze geïntroduceerd, die tot dan toe in Heugem onbekend was, de zogenaamde strokenbouw. Beide bouwwijzen zijn zo afwijkend van de traditionele dorpse bouw dat zij als enigszins wezensvreemd voor Heugem moeten worden beschouwd. Ook in een ander opzicht wijkt deze omgeving af van het oude Heugem dat, zoals eerder werd omschreven, zeker voor dorpse begrippen, vrij compact is bebouwd. De nieuwere bebouwing daarentegen vertoont de eigenschappen van alle na-oorlogse uitbreidingen: vrij open met relatief grote groenstroken. Dit gebied heeft vrijwel geen relatie met het oude dorp, omdat voor een totaal andere structuur is gekozen.

De ontwikkeling van Heugem is vooral te typeren als een sterk fasegewijze uitbreiding. In beginsel meer in overeenstemming met de oude structuur van Heugem was de aanleg van de aan de St. Michaëlsweg en de Heugemerstraat parallel verlopende Termileslaan en Kapittellaan met hun bebouwing, enkele jaren later. Het ietwat strakke en rechtlijnige verloop van deze straten is in het licht van de na-oorlogse economie in het bouwen weliswaar goed verklaarbaar, maar moet toch als niet in overeenstemming met de historische sfeer van de dorpse structuur van Heugem worden gekarakteriseerd, vooral vanwege de aan deze straten verrezen bebouwing, die van het oorspronkelijke karakter van Heugem afwijkt.

Een beter in de structuur van Heugem ingepaste aanvulling is de bebouwing op een tot dan toe nog open terrein in het noordwestelijk deel van Heugem, en wel in de omgeving van De Distele en De Beente.

Tijdens de planning van de uitbreiding Heugem-noordoost is voor het eerst getracht de bestaande structuur te verbeteren (uitstulping aan de Kapittellaan) of te betrekken bij het nieuwe gebied. Daarbij is gebruik gemaakt van een in de structuur herkenbare oost-westas. Verder is er aan kleinschaligheid en variërende straatprofielen gedacht, hetgeen men sterk kan associëren met het oude dorp.

Tenslotte moet erop worden gewezen dat Heugem omgeven is door een stelsel van verkeerswegen met een doorgaande functie, te weten de Hoge Weerd, de Oeslingerbaan en de Molensingel. Om te voorkomen dat deze kern geïsoleerd raakt, dienen over deze verkeersbarrières heen op daartoe geëigende plaatsen verbindingen te worden gemaakt tussen de kern en het omringende landschap c.q. de aangrenzende gebieden.

In noordelijke richting wordt Heugem verbonden met Randwyck vanuit de Heugemerstraat met een tunnel voor het langzame verkeer onder de Oeslingerbaan door en door een rechtstreekse aansluiting van de Kapittellaan op de Oeslingerbaan.

Aan de westzijde doet zich het probleem voor dat de Hoge Weerd vanwege zijn functie van waterkerende dijk een absolute scheiding betekent tussen Heugem enerzijds en de uiterwaarden van de Maas anderzijds. Heugem wordt door deze dijk, zowel verkeerstechnisch als visueel van zijn natuurlijk voorland gescheiden.

Om het beeld te vervolmaken, zijn hieronder enkele straten beschreven (zie ook kaart: ruimtewaardering).

Oude Maasstraat

Deze straat is van structureel belang in Heugem, als tweede belangrijke hoofdtoegang tot het dorp. Dat zou in het profiel merkbaar moeten zijn. Er ontbreekt een duidelijke markering van die toegang als baken in het entreegebied. Het centrum van het dorp heeft zich in de loop der tijd verplaatst van het gebied rond de kerk in zuidoostelijke richting naar deze straat. Zij kan op dit moment als het hart van het dorp worden beschouwd; vooral na de realisering van Heugem-Zuidoost. Het oude eigen beeld van de straat wordt niet meer zo goed ervaren. Enkel aan een aantal functies en de structureel belangrijke as is af te lezen dat dit het dorpsmidden is. Dit is nog verminderd nu diverse winkels zijn verplaatst naar het nieuwe winkelcentrum aan de Beente, dat een verzorgende functie moet vervullen voor Heugem en Randwijck.

Deze straat ziet er te indifferent uit, is weinig herkenbaar en is niet herkenbaar als hart van het dorp. Zij brengt ook geen koppeling tussen het noord- en het zuidgedeelte tot stand.

St. Michaëlsweg

De oostelijke wand van deze weg is tamelijk verschillend in bouwvorm. Als dorpsrand kan dit wel, zeker daar er aan de westelijke zijde een strakke bomenrand domineert. Vanaf de hoogte van het Kerkplein tot aan De Beente maakt de straat een chaotische indruk.

Bovendien wordt dit deel niet versterkt met een bomenrij. De oost-weststraataansluitingen zijn vrij goed, met uitzondering van de Heugemer Pastoorstraat en De Beente.

Twee grootschalige bedrijven: een voormalige manege en een voormalig tuincentrum, zorgen voor een beeldverstorende werking. Het tuincentrum komt door de functie en de beplanting weliswaar vriendelijk over, maar de stedenbouwkundige korrelgrootte zorgt toch voor beeldverstoring.

Heugemer Molenstraat en Heugemer Kerkstraat

Deze straten zijn dicht bebouwd en vertonen een sterke afwisseling in bouwvorm, situering en straatprofiel. Daar het gaat om kleinschalige, korte en woonerfachtige straten, is dit acceptabel. Opmerkelijk is dat in deze straten de woningen overwegend met de kopse zijde aan de straat zijn gesitueerd. Deze straten vormen samen met de Oude Maasstraat de oude kern. Bovengenoemd straatbeeld is typisch voor Heugem.

Heugemer Pastoorstraat

Het kerkplein is slecht omsloten. Aan de zuidkant grenzen achtertuinen. Aan de noordkant is het te open. Aan de westkant wordt het slechts begrensd door een cultuurhistorisch element. De school gelegen aan de noordzijde van de straat is qua massa een erg vreemd element binnen de buurt, bijna een tegenhanger van de kerk.

Over de gehele lengte van de straat ontbreekt er aan de noordzijde een duidelijke wand; er zijn te veel openingen.

De Beente

Aan de westzijde bestaan er losse elementen.

De gesloten wand (in het midden) is als wand positief. De wand op zich, bestaande uit een loods, heeft echter geen dorpse maat en is vanuit dat oogpunt verstorend te noemen.

Tussen de Termileslaan en de Heugemerstraat is er één plaats te open als dorpsbeëindiging. Het oostelijk deel is goed, gezien de aansluiting aan bebouwing met hetzelfde karakter in de Kapittellaan. De bebouwing aan de noordzijde, bestaande uit losse elementen fungeert als overgang naar het open gebied rondom de Oeslingerbaan.Ter plaatse van de aansluiting van de Kapittellaan/De Beente ontbreekt er een markant baken voor het entreegebied.

Heugemerstraat

Het noordelijke gedeelte (tussen De Beente en de Heugemer Pastoorstraat) heeft een vrij positieve indruk als straatbeeld. Dit deel heeft een duidelijk begin- en eindpunt (straathoofd), hetgeen herkenbaarheid geeft. De bouwvorm is overwegend uniform.

Het straatgedeelte tussen de Lochterstraat en de Heugemer Pastoorstraat is erg rommelig, doch door de vernauwing en de hoogbouw van het buurthuis is deze zone in het totale straatbeeld erg belangrijk als accent. De woningen zijn allen met de kopse kant naar de straat gericht. Ter hoogte van het buurthuis ontbreekt er een duidelijke structuur als koppeling naar het Wardehofplein.

Het resterende straatdeel geeft de meest onoverzichtelijke indruk van heel Heugem. Er zijn geen herkenningspunten, de bouwvormen en de situering wisselen heel sterk. De rooilijn kent grote verschillen, in het bijzonder aan de oostelijke kant. Toch is dit typisch voor Heugem.

Het binnengebied, dat gevormd wordt door de Heugemerstraat, de Oude Maasstraat, de St. Michaëlsweg en de Heugemer Molenstraat is erg ruim gezien de ritmiek in het voorkomen van dwarsstraten in dit oude deel van het dorp.

Lochterstraat

Door het evenwichtige straatbeeld wordt deze straat positief gewaardeerd.

Wardehofplein

Dit plein past niet in de schaal van Heugem, zeker niet in de nabijheid van de historische kern. Er moet een beter ruimtelijk en structureel verband gezocht worden met de oude kern. De ruimte is aan de oostzijde reeds afgebouwd. Aan de westzijde ontbreekt dit. Er is ook geen rekening gehouden met de overgang van de forse ruimte van het plein met haar bebouwing naar het dorpse van de Heugemerstraat. Het plein op zich is ook te grootschalig.

Termileslaan

Ten zuiden van het Wardehofplein is deze straat vrij goed, doch er ontbreekt een versterking op het kruispunt met de Oude Maasstraat en in de bocht met de Oosterweertlaan.

Het noordelijk deel kent een grotere verscheidenheid in de situering. Toch wordt dit niet negatief ervaren, daar de ruimte beperkt is.

De straat is in het algemeen te lang, er wordt tussenin een stop verwacht.

Het meest noordelijke straatstuk is aan de oostzijde goed. Het aan de westzijde gelegen schoolcomplex sluit weinig aan op zijn omgeving. Het gebouw maakt geen deel meer uit van de westelijke straatwand.

Kapittellaan

De waardering is goed vanwege de schaalverkleining die is ontstaan door de uitstulping ter hoogte van het Wardehofplein.

Noordoostelijke uitbreiding

Deze wordt positief gewaardeerd gezien de gehanteerde kleinschaligheid, het variërende straatprofiel en de structuurkoppeling met voorgaande ontwikkeling.

Dit komt overeen met het oude dorp.

Oosterweg

Over het algemeen goed. Toch ontbreekt er ruimtelijk iets bij de aansluiting Oude Maasstraat/Oosterweg/St. Michaëlsweg.

Deze weg is als noord-zuidas niet meer te ervaren door de asverspringing. Er is op dat punt tevens een gemis aan een baken, dat de dorpsentree aangeeft.

De halfopen bebouwing met voortuinen, als dorpsrand grenzend aan een groen-gebied, wordt als positief ervaren. Naast de solitair liggende bebouwing aan de westkant is de voormalige ingang van de oprijlaan naar de Hoogenweert nog waarneembaar. Door inpassing van deze cultuurhistorisch interessante gebouwen in het groen verstoren deze de dorpsrand niet. Het noordelijk straatdeel ontsluit enkel een paar panden. Zij vormen een "rafelrand" aan de zuidwestkant van het dorp.

Aan het Heugemerwater

Deze straat heeft enkel de functie van verbindingsweg. Er is weinig belevingswaarde. Er is een slechte afbouw van straatwanden.

Aan het Valderen

Deze straat geeft een zeer goede indruk. Zij heeft een lossere structuur naar het zuiden. De aansluiting met de Oude Maasstraat is meer geconcentreerd. Ook het aantal bouwlagen geeft die versterking naar het centrum toe. Dergelijke oplossingen kunnen als voorbeeld gelden voor de overige straataansluitingen op de Oude Maasstraat.

Aan de Dom

Dit is geen plein. Het is ook te ruim naar dorpse begrippen. Het kent een slechte begrenzing in het noorden. In het oosten en westen is de begrenzing te hard. In zuidelijke richting is het plein te open/te langwerpig (zie Aan het Heugemerwater).

Doesweien/Aan de Linge/Bouwert

Deze straat is structureel zeer slecht. Zij heeft bijna geen verband met de rest van Heugem. De gedachte van wonen-aan-de-straat ontbreekt hier. Het parkeerprobleem is groot. Het gebied kent een strokenbouwverkaveling. De openheid tussen de bebouwing is te groot binnen de maten van Heugem.

Oosterweertlaan

Voor de noordelijke straatzijde zie boven.

De zuidelijke zijde bestaat uit 3 flats die een ernstige wig vormen tussen Heugem en de uitbreiding Heugem-Zuidoost.

Verder kan er in het algemeen nog worden opgemerkt dat:

- het gevaar bestaat dat Heugem geïsoleerd raakt door de huidige en geplande verkeerswegen op macrovlak. De aansluiting met het omliggende gebied wordt te weinig ervaren;

- een groenstructuur niet aanwezig is ofwel is verdwenen. Enkel een groenstrook aan de Hoge Weerd is aanwezig. Een nieuwe groenstructuur dient gezocht te worden in relatie met haar directe omgeving;

- de inrichting voor geestelijk gehandicapte kinderen, Huize Maasveld, is zowel door de oriëntatie van de gebouwen en de afstand ten opzichte van de dorpsbebouwing, als door het niet openbaar toegankelijk zijn van het terrein sterk van Heugem geïsoleerd.

Conclusies en aanbevelingen (zie kaart: aanbevelingen)

Over het algemeen kan worden gesteld dat er gestreefd moet worden naar:

- een koppeling van de structuren van de verschillende ontwikkelingsgebieden, waarbij soms een structuuraanpassing noodzakelijk zal zijn;

- voor alle gebieden het terugbrengen van een vergelijkbare schaal, liefst met als basis de schaal van de oude kern;

- ruimtelijke afbouw van open plekken en aan de zuidwestzijde van het dorp;

- het duidelijker begrenzen en bij het dorp betrekken van de ruimte van het Kerkplein, waarbij tevens de openheid richting Maasoever wordt gehandhaafd;

- het in ruimtelijk en functioneel opzicht beter betrekken van Huize Maasveld bij het dorp.

Er is een goede overgang nodig van het karakteristieke historische gedeelte naar het grootschalige, recente Wardehofplein. Verder behoeft de westelijke pleinwand, die nu uit achtertuinen bestaat, verbetering.

Het voormalige gemeenschapshuis is een beeldbepalend element in Heugem, dat om die reden niet voor amovering in aanmerking komt. De overgang zou vorm moeten krijgen door een bebouwing met aan twee zijden een voorkant ter afsluiting van het Wardehofplein. Ook aan de Heugemerstraat is op dit markante punt een pleinachtige verbreding gewenst om in oost-westrichting de overgang tussen de smalle dorpsstraten in het oude deel van het dorp en het grote Wardehofplein aanvaardbaar te maken. Zo een pleinachtige verbreding kan tevens de lange Heugemerstraat een herkenningspunt geven. Tussen de beide pleinruimten is aan de noordkant een verbinding noodzakelijk voor de toegankelijkheid en als deel van de oost-westas door Heugem in dit gebied.

Het westelijk entreegebied van Heugem is nogal amorf en onduidelijk. Het heeft niet het karakter van een herkenbare en centrale ingang van het dorp. Het stratenverloop is, door het driehoekige groene pleintje evenmin helder. Daarom is een karakteristieke, herkenbare entree als oriëntatiepunt aan het begin van de Oude Maasstraat noodzakelijk. Door begeleiding van het wegenverloop op deze plaats ontstaat dan ook meer duidelijkheid. Bovendien worden het oude deel van Heugem en het vroege uitbreidingsgebied steviger aan elkaar verbonden.

In de Oude Maasstraat komen enkele interne verbindingen binnen het dorp samen, onder andere door de functie van deze straat als toegang tot het dorp. Vooral op de bajonetvormige kruising met de Heugemerstraat/Aan het Valderen komen diverse richtingen bij elkaar, waarbij de noord-zuidbeweging moet worden versterkt. De Oude Maasstraat blijft, ondanks de verplaatsing van de winkels naar het nieuwe centrum voor Randwyck/Heugem aan de Beente, toch hart en centrale as van Heugem.

Terug naar inhoudsopgave

HOOFDSTUK 3. FUNCTIONELE ASPECTEN

Bevolking en wonen

De kern Heugem telde per 1 januari 1989 in totaal 3.220 inwoners, verdeeld over 1.083 woningen. Dat komt neer op een gemiddelde woningbezetting van 2,43. In 1996 is het aantal inwoners gestegen tot 4.494. Tabel 1 geeft een overzicht van de leeftijdsopbouw in Heugem in vergelijking met Maastricht.

Tabel 1. Leeftijdsopbouw van de bevolking in Heugem en Maastricht per 1 januari 1989 en

1 januari 1996

	Heugem				Maastricht
Leeftijdsklassen	Mannen 1989/1996	Vrouwen 1989/1996	Totaal 1989/1996	in % 1989/1996	in % 1989/1996
0-14	278/428	270/389	548/817	17,0/18,2	14,6/ 14,6
15-19	99/103	116/121	215/224	6,7/5,0	6,9/5,5
20-24	112/148	161/241	273/389	8,5/8,6	9,7/8,3
25-49	636/972	715/1.093	1.351/2.065	41,9/46,0	38,1/39,4
50-64	241/286	319/364	560/650	17,4/14,4	16,4/16,5
65+	101/142	172/207	273/349	8,5/7,8	14,3/15,7
Totaal	1.467/2.079	1.753/2.415	3.220/4.494	100,0/100,0	100,0/100,0

(Bron: afdeling onderzoek en statistiek gemeente Maastricht)

Uit deze tabel blijkt al in 1989 een oververtegenwoordiging van de middelbare leeftijdsklasse met jonge kinderen en een zeer sterke ondervertegenwoordiging van de bejaarden. Deze tendens is in 1996 nog versterkt. Een verklaring daarvoor kan worden gevonden in de recente sterke uitbreidingen van de kern. Het mag niet worden verwacht dat deze onevenwichtigheid op korte of middellange termijn zal worden rechtgetrokken. Op termijn betekent dit dat in de oude kern van Heugem, in de buurt van de voorzieningen meer woningen voor ouderen moeten worden gebouwd. Dit hoeven overigens geen specifieke bejaardenwoningen te zijn. De nadruk moet worden gelegd op de bouw van zogenaamde 'levensloopbestendige' woningen. Een en ander wordt ook wel aangegeven met de term 'aanpasbaar bouwen'.

Woonwagenbeleid

Rijksbeleid

De keuze van de nieuwe woonwagenlocatie Heugem-zuid en de uitbreiding van de locatie Gronsvelderweg is gebaseerd op het door gemeenteraad vastgestelde woonwagenbeleid. De locatie Heugem-zuid is bedoeld voor de onderbrenging van gezinnen van de Vinkenslag die in verband met de opheffing van dat centrum elders moeten worden gehuisvest. Voor die bewoners betreft het een "voorkeurs"locatie: zoals ook moge blijken uit de zijdens de Vinkenslag ingekomen inspraakreactie.

De opheffing van de Vinkenslag is primair gebaseerd op het rijks- en provinciaal beleid de grote (slecht gelegen) woonwagencentra op te heffen en te deconcentreren. Op basis van dat beleid is door de Maastrichtse gemeenteraad op 10 april 1990 het woonwagenplan Maastricht 1990/1992 vastgesteld, waarin is vastgelegd dat woonwagencentrum als woonlocatie op te heffen en om te bouwen tot een bedrijvencentrum, onder uitplaatsing van de niet als bedrijf herplaatsbare families naar vervangende locaties zoals de locatie Heugem-zuid.

Het door de insprekers aangehaalde "gewijzigde" rijksbeleid heeft geen betrekking op de situatie Vinkenslag en vormt voor de gemeente dan ook geen aanleiding tot een beleidswijziging te komen. Door het rijk wordt het (vastgestelde) woonwagenplan als vigerende deconcentratieafspraak voor de Vinkenslag gezien.

De door het rijk in 1995 voorziene versoepeling van de deconcentratieplicht heeft uitsluitend betrekking op goedgelegen centra die anders zonder verdere noodzaak en zonder rekening te houden met de werkgelegenheids- en maatschappelijke aspecten (dwangmatig) zouden moeten worden opgeheven. In geval van de Vinkenslag gaat het echter om een qua woonfunctie (milieuhygiënisch en planologisch) onacceptabel gelegen centrum, dat als woongebied gesaneerd moet worden. Volledig in overeenstemming met het vernieuwde rijksbeleid is de ombouw tot bedrijvencentrum ter behoud van de aanwezige werkgelegenheid; maatschappelijk onderbouwd in de dienaangaande met de Vinkenslag overeengekomen convenant 1992. De uitplaatsing van een deel van de bewoners naar vervangende locaties is essentieel om voldoende ruimte voor de herplaatsing van alle bestaande bedrijven te kunnen creëren.

Belasting Heugem

In het woonwagenplan 1990/1992 is een locatieprogramma opgenomen met nieuwe woonwagenlocaties verspreid over de diverse woonbuurten. Dat programma is in de convenant Vinkenslag verder uitgewerkt en aangevuld: overeengekomen zijn 4 grotere (voorkeurs) locaties met 15 standplaatsen gelijkmatig verdeeld over de buurten Maastricht-oost en -west. De locatie Heugem-zuid is één van deze vier grotere locaties.

Het locatieprogramma is door de gemeenteraad vastgelegd in het bestemmingsplan woonwagenlocaties, waarin voor het bestemmingsplan Heugem werd aangegeven, dat daarin de locatie Heugem-zuid (Maasvelderweg) zou worden opgenomen. Op basis van de huidige plannen zullen uiteindelijk circa 162 nieuwe standplaatsen worden gerealiseerd op verspreide locaties; evenwichtig gespreid met circa 82 standplaatsen in Maastricht-oost en circa 80 standplaatsen in Maastricht-west (inclusief bestaande standplaatsen, exclusief bedrijfsterrein Vinkenslag).

Als "belasting" voor de buurt Heugem is de onderbrenging van de onderhavige locatie met 15 standplaatsen gezien de omvang van deze buurt met circa 2000 woningen/wooneenheden van ondergeschikte betekenis te achten. Samen met de andere locatie Gronsvelderweg betreft het 21 standplaatsen binnen de buurt hetgeen neerkomt op een te verwaarlozen aandeel van één procent. Ten onrechte worden daarbij 108 standplaatsen aan de kern Heugem toegerekend. Het is onjuist de buiten deze buurt gelegen tijdelijke locaties en de plaatsen/bedrijven Vinkenslag mee te rekenen. Het isolement van die laatste locatie is immers aanleiding tot opheffing, sanering en deconcentratie.

Bedrijven

De kern Heugem telt een aantal bedrijven en instellingen (zie kaart bedrijven).

Duidelijk is dat de detailhandel en de overige dienstverlening, ook exclusief Huize Maasveld, de belangrijkste bedrijfstakken zijn. De agrarische bedrijfstak is in deze van oorsprong agrarische nederzetting vrijwel volledig verdwenen. De inventarisatie is gebaseerd op de toestand vóór de realisering van het winkelcentrum aan de Beente.

Detailhandelsvoorzieningen

De detailhandel in Heugem is sterk gericht op de voorziening in de dagelijkse goederen.

Uit een uit april 1988 daterend onderzoek[1] wordt geconcludeerd dat Heugem, zelfs na uitbreiding met het gebied zuidoost, onvoldoende draagvlak heeft voor een volledig buurtcentrum. Randwyck zal dat evenmin hebben. Daarom is voorgesteld een nader onderzoek te verrichten naar een gecombineerd centrum voor deze beide woonbuurten op een centrale plaats. De winkelvoorzieningen voor de dagelijkse behoeften zouden dan op de huidige plaats, die te excentrisch is gelegen voor een gecombineerd centrum, moeten worden beëindigd.

Inmiddels is een nieuw winkelcentrum aan de Beente gereedgekomen. Van de winkels in de Oude Maasstraat is de verplaatsingsbereidheid groot gebleken. De in de Heugemerstraat gevestigde ondernemers blijven overwegend op de huidige plaats. Zij behoren minder tot de branches die gebonden zijn aan een winkelcentrum.

Educatieve, sociaal-culturele en medische voorzieningen

In Heugem is een basisschool aanwezig ten behoeve van het bijzonder onderwijs. Deze school, de Anne Frankschool, maakt gebruik van de schoolgebouwen aan De Beente (hoofdgebouw) en de Heugemerstraat (dépendance). Daarmee beschikt de school over 12 groepslokalen. Door de uitbreiding van Heugem en eventuele toevloed vanuit Randwyck kan een structurele uitbreiding tot 15 groepslokalen en op het moment van een maximaal aantal leerlingenaanbod tot 19 groepslokalen noodzakelijk zijn. Het verschil tussen de maximale en de structurele omvang zal door middel van een nieuwe dépendance moeten worden opgevangen. Groei van de school wordt verwacht tot ca. 2010.

Voor het openbaar onderwijs is geen voorziening noodzakelijk. De Vrije School en de openbare school De Spiegel in Randwyck en de openbare school De Perroen in De Heeg kunnen het leerlingenaanbod vanuit Heugem goed verwerken.

Het schoolgebouw in de Heugemer Pastoorstraat is oorspronkelijk als tijdelijk in gebruik gegeven aan de Vrije School in Randwyck. Het wordt gebruikt als dépendance ten behoeve van het voortgezet onderwijs. Het ligt in de bedoeling dit gebruik op korte termijn te verplaatsen naar de stedelijke scholengemeenschap aan de Eenhoornsingel. Dan wordt dit gebouw gebruikt als dépendance van de Anne Frank-school.

De scholen maken voor het gymnastiekonderwijs gebruik van de nabij gelegen sporthal in Randwyck.

Voor sociaal-culturele doeleinden is in Heugem een tweetal voorzieningen aanwezig: het nieuwe gemeenschapshuis 'De Klaekeburg' op de hoek Kapittellaan/Gronsvelderweg en de harmoniezaal aan de Heugemerstraat. Voor de harmoniezaal wordt nieuwbouw gepland.

Volgens de gangbare normen van het ministerie van W.V.C. is in Heugem ruimte voor:

- 2 huisartsen;

- 1 tandarts en

- 1 fysiotherapeut.

Vrij recent is aan De Beente een gezondheidscentrum opgericht bestaande uit twee huisartsen, een apotheek en een fysiotherapeut. Een tandartspraktijk is ook ter plekke gerealiseerd; een dierenkliniek is in aanbouw. Hiermee zijn de (para)medische voorzieningen in Heugem compleet.

Recreatieve voorzieningen

Zoals al uit de ruimtelijke analyse is gebleken, is er in Heugem weinig groen aanwezig buiten de groene zone langs de Hoge Weerd. Behalve het Wardehofplein, het Bolderikplein en het plein Aan de Dom, is er nog slechts een open ruimte aan de Doesweien als groenvoorziening te beschouwen. Alleen het Bolderikplein is daadwerkelijk als speelruimte ingericht. Bij een betere inrichting van deze pleinen en ruimten, de nodige eigen voorzieningen in het gedeelte Heugem-Zuidoost en een avontuurlijk speelterrein bij de sportvelden, kan worden voldaan aan de normen voor speelaccommodatie die normaliter voor woonbuurten worden gehanteerd.

Voor de buitensport is aan de oostkant van de kern een sportcomplex aanwezig, bestaande uit vier voetbalvelden en een oefenveld en een drietal verharde tennisvelden. Hiervan wordt gebruik gemaakt door twee voetbalverenigingen en een tennisvereniging. Deze accommodatie is voor Heugem ruimschoots voldoende. Uit de in voorbereiding zijnde nota over de buitensporten in Maastricht blijkt dat het aantal voetbalvelden kan worden teruggebracht tot drie. De tennisvereniging is ondergebracht in een tijdelijk gebouw.

Er zal rekening moeten worden gehouden met de bouw van een permanent onderkomen.

De binnensporten kunnen worden bedreven in de direct ten noorden van Heugem gelegen sporthal Randwyck. Deze voorziening schept voldoende mogelijkheden. Ook de sporthal De Heeg kan nog een aanvullende functie vervullen.

Heugem ligt de kern aan de rand van het waterrecreatiecentrum Pietersplas. Dit centrum is een voorziening op stedelijk c.q regionaal niveau.

Conclusies en aanbevelingen

- Nieuwbouw van levensloopbestendige woningen in de oude kern Heugem.

- Verplaatsing van detailhandelsvestigingen voor de dagelijkse behoeften naar een centraal gebied voor Randwyck en Heugem heeft inmiddels plaatsgehad.

- Ruimte geven voor uitbreiding scholen.

- Rekening houden met nieuwbouw sociaal-culturele voorzieningen.

- Herinrichting pleinen tot speelvoorziening en inrichten avontuurlijke speelruimte bij de sportvelden.

- Nieuwbouw mogelijk maken voor permanent onderkomen tennisvereniging.

Terug naar inhoudsopgave

HOOFDSTUK 4. VERKEER EN INFRASTRUCTUUR

Gemotoriseerd verkeer

Het gebied wordt ontsloten via aanhakingen aan de Hoge Weerd (Oude Maasstraat en Maasvelderweg), de Oeslingerbaan (Kapittellaan) en de Molensingel (Malvabeemd).

De wegenstructuur in Heugem wordt gekenmerkt door de aantal noord-zuidgerichte straten die op diverse plaatsen onderling verbonden zijn. In dit stratenpatroon is gedeeltelijk éénrichtingverkeer ingevoerd, enerzijds vanwege het vrij beperkte profiel, anderzijds vanwege de belangrijke erffunctie van deze straten.

Als gevolg van de geïsoleerde ligging van het plangebied tegen de zuidelijke gemeentegrens is er geen sprake van doorgaand verkeer in de wijk, de verkeersintensiteiten zijn dan ook gering.

In de verkeersstructuur voor het totale Randwyckgebied is rekening gehouden met een randweg ten oosten van het plangebied, die inmiddels is aangelegd (Molensingel). Deze weg sluit aan op de Oeslingerbaan aan de noordzijde en buigt nabij Huize Maasveld terug naar de Hoge Weerd. In het kader van de realisering van de uitbreiding Heugem-zuidoost is tevens een oost-westgerichte verbinding gerealiseerd tussen de Molensingel en de Hoge Weerd noordelijk van Huize Maasveld (Maasvelderweg/Balsemienbeemd/Malvabeemd).

De Molensingel vormt de ontsluiting voor enerzijds het bedrijventerrein en anderzijds van Heugem-Zuidoost, via de genoemde verbinding. De aanleg van de Molensingel heeft het doorgaand verkeer naar de Vinkenslag uit de Oude Maasstraat doen verdwijnen.

Het huidige woongebied Heugem is voor wat betreft het type straten op te delen in drie categorieën. Allereerst de oude kern Heugem, de Heugemerstraat, de St. Michaëlsweg en de dwarsverbindingen; deze straten houden het midden tussen woonerven en een normale woonstraat, grotendeels is er echter sprake van gevel-tot-gevelbestrating. Deze straten worden gekenmerkt door de belangrijke erffunctie die ze vervullen. De tweede categorie zijn de traditionele woonstraten (± 6 meter brede weg met aan beide kanten trottoirs); tot dit type behoren de straten in het gebied ten zuiden van de Oude Maasstraat en de eerste uitbreidingen van Heugem, de Termileslaan en de Kapittellaan en omgeving. De derde categorie tenslotte zijn de woonerven in de uitbreidingsgebieden Heugem-Noordoost en

-Zuidoost. Het aspect verkeersveiligheid baart het meeste zorgen in de tweede categorie, waar hoge snelheden relatief frequent voorkomen.

Afzonderlijke vermelding verdient nog de ontsluitingsweg van Huize Maasveld, die niet tot de openbare ruimte behoort.

Voetgangers- en fietsverkeer

Exclusieve voorzieningen voor voetgangers zijn in de oude kern Heugem niet aanwezig en vanwege het rustige karakter van de wijk ook niet noodzakelijk. Overigens is een groot gedeelte van de woningen in het gebied ten zuiden van de Oude Maasstraat zodanig gesitueerd dat de bereikbaarheid slechts mogelijk is via voetpaden.

Voor het fietsverkeer zijn er in het dorp zelf geen bijzondere voorzieningen aanwezig. Het (brom)fietsverkeer vanuit Heugem wordt aan de oostzijde van het plan opgevangen op de Maastrichterweg, een exclusieve fietsroute die tevens een belangrijke functie vervult voor het recreatieve en doorgaande (brom)fietsverkeer van en naar de Heeg, het Mergelland en het gebied Gronsveld-Eijsden via de fietspaden langs de Oeslingerbaan en via de Steynboeckel. Deze route kent in het noorden van Heugem een ongelijkvloerse kruising met de Oeslingerbaan (Heugemerpad) en leidt verder via Randwyck-Noord naar de binnenstad.

Aan de westzijde van het plan wordt het langzaam verkeer bij het verlaten van de wijk opgevangen op de vrijliggende fietspaden langs de Hoge Weerd.

Parkeren

In 1981 heeft in het kader van de rapportage "parkeren woonbuurten van Maastricht" ook een parkeeronderzoek plaatsgevonden in Heugem. Uit dit onderzoek is gebleken dat de parkeercapaciteit in het oude Heugem, begrensd door de Kapittellaan en de Oude Maasstraat, gemiddeld ± 1,8 parkeerplaatsen per woning bedraagt. Debet hieraan is de vrij extensieve bebouwing en daarmee samenhangend de parkeergelegenheid op eigen erf. In genoemd gebied bestaat namelijk 30% van de parkeerplaatsen uit parkeergelegenheid op eigen erf (garages). Uit genoemd onderzoek is eveneens gebleken dat de gemiddelde bezettingsgraad van de openbare parkeerplaatsen niet hoger is dan 35% (bezettingsgraad = parkeerintensiteit: parkeercapaciteit x 100). Uiteraard kunnen lokaal problemen ontstaan zoals bijvoorbeeld incidenteel nabij de harmoniezaal.

Voor wat betreft het gedeelte gelegen tussen de Oude Maasstraat en de Oosterweertlaan leverde het onderzoek een parkeercapaciteit op van 1,25 parkeerplaats per woning, hetgeen voldoet aan de huidige normen. Opvallend in dit gebied is het grote aantal openbare parkeerplaatsen ten opzichte van parkeren op eigen erf. De bezettingsgraad ten tijde van het onderzoek bedroeg 50%.

Bij de bepaling van de parkeercapaciteit voor de uitbreidingsgebieden Heugem-Noordoost en Zuidoost is uitgegaan van de normale parkeernormen. Deze normen dienen ook gehanteerd te worden bij de toevoeging van de bebouwing. Dan mag voor Heugem worden geconcludeerd dat parkeerproblemen, op enkele incidenten na, niet voorkomen.

Openbaar vervoer

Heugem wordt door het openbaar vervoer door de stadsbuslijnen 10 en 21 ontsloten vanuit Randwyck-Noord via de aansluiting Kapittellaan/Oeslinger-baan. Stadsbus lijn 4 rijdt via Molensingel en Malvabeemd. De routes zijn op de kaart verkeersanalyse aangegeven. Het eindpunt van de lijnen 4 en 21 is op het Beemdenplein. Lijn 10 eindigt aan de Oude Maasstraat. Streekbus 59 rijdt vanaf het hoofdstation Maastricht via het A.Z.M. en de Molensingel/Hoge Weerd/Oosterweg naar Oost-Maarland, Eijsden en Mesch. Het station Maastricht-Randwyck ligt op 550 meter afstand ten noordoosten van Heugem.

Leidingen

In de randzones van het plangebied is een drietal leidingen aanwezig, dat een planologische bescherming behoeft. Het gaat hier om:

- een hogedruk gastransportleiding van de Gasunie (40 Bar/12 inch) vanaf een beginpunt op het bedrijventerrein Randwyck-zuid naar de ENCI

- een hoogspanningskabel van 50 kV van Mega Limburg naar de ENCI

- een rioolwaterpersleiding van het Zuiveringschap Limburg

Het directe ruimtebeslag ten behoeve van de veiligheid van deze leidingen bedraagt respectievelijk 4 meter, 5 meter en 2,5 meter aan weerszijden van de leiding. Het indirecte zonebeslag van de gastransportleiding is 30 meter.

Conclusies en aanbevelingen

- De nieuwe, tangentiale verkeersstructuur in en rond Heugem functioneert sedert enkele jaren naar tevredenheid.

- De woonstraten, voor zover niet behorend tot de categorie woonerven, zullen tot verblijfsgebied (30 km-zone) moeten worden omgevormd.

- Parkeerproblemen doen zich vrijwel niet voor in Heugem. Om in de toekomst problemen te voorkomen, zullen bij nieuwbouw de geldende parkeernormen moeten worden gehanteerd.

- De ontsluiting van Heugem door het openbaar vervoer is goed te noemen.

- Voor een drietal leidingen is een planologische bescherming noodzakelijk.

Terug naar inhoudsopgave

HOOFDSTUK 5. MILIEUHYGIENISCHE ANALYSE

Bodem

De bodemkwaliteit van het gebied Heugem bevat 2 zones van de gemeentelijke bodemkwaliteitskaart, te weten: de zone van de "oude urbane kernen" en de "onverdachte zone".

Oude urbane woonkern

Deze eenheid betreft de oude, bewoonde gebieden. In de historische binnenstad en de omliggende dorpskernen is continue bewoning aangetoond, die in ieder geval teruggaat tot 1800, maar in veel gevallen tot in de Middeleeuwen of zelfs tot de Romeinse tijd.

De langdurige bewoning in dergelijke gebieden levert een hoog verontreinigingsrisico op. In deze gebieden is in feite elke verontreiniging mogelijk. Men treft er ophogingen, stortplaatsen, verontreiniging door ambachtelijke werkzaamheden, verspreiding van assen uit verwarmingskachels, defecte rioleringen en dergelijke aan.

Chemisch onderzoek levert een beeld op van (diffuus) verhoogde achtergrondwaarden tot aan de interventiewaarden en een grote dichtheid van "hot-spots". De kans op de hoogste waarden is in het oude stadscentrum en Wyck het grootst en in de oude dorpskernen, zoals Heugem, het laagst. Bij bouwaanvragen in dit gebied dient altijd een volledig bodemonderzoek te worden overlegd.

Onverdachte dalbodem

Dit betreft de dalbodem van de Maas ten zuidoosten van Heugem. Ofschoon dit gebied behoort tot de (voormalige) inundatiegebieden van de Maas, heeft chemische analyse binnen deze eenheid in het algemeen geen ernstige overschrijding van de streefwaarden aangetoond. Een belangrijk uitgangspunt is, dat het om niet door de mens opgehoogde gebieden gaat. Naast de lage diffuse achtergrondwaarden veroorzaakt door sedimentatie van licht verontreinigd slib kunnen er echter plaatselijke verontreinigingen voorkomen veroorzaakt door menselijk handelen, zodat bij bouwaanvragen minimaal een historisch onderzoek moet worden overgelegd.

Nabij het plangebied is de voormalige stortplaats van Heugem gelegen. Deze is begin vijftiger jaren gesloten en gedeeltelijk afgegraven. Oriënterend bodemonderzoek heeft geen verontreinigingen aan het licht gebracht.

Uit de bovenstaande algemene analyse blijkt, dat ten aanzien van de diverse verspreid liggende percelen met een woningbouwbestemming in het plan kans is op bodemverontreiniging. Tevens is aannemelijk, dat het geen ernstige verontreiniging betreft, die de toekomstige bestemming zou belemmeren.

Vanwege de beperkte actualiteitswaarde van een bodemonderzoek (twee à drie jaar) en de onbekendheid met de tijdstippen, waarop particulieren daadwerkelijk tot de realisering van de in dit plan gegeven bouwmogelijkheden zullen overgaan, is ervoor gekozen om de boven gedane gebiedsuitspraken aan te vullen met historische informatie over de betrokken percelen. Hieruit is gebleken, dat over de betrokken percelen op voorhand geen bijzondere, verdachte omstandigheden zijn te vermelden.

In ieder geval zal bij concrete bouwaanvragen altijd een bodemonderzoek moeten worden uitgevoerd (historisch of volledig).

Ter uitwerking van de Bodemnota 1996-2000 zal in 1998 de gebiedskwaliteit vertaald worden in een gebiedswaarde, de achtergrondconcentratie voor de meest voorkomende stoffen in het gebied. Deze kwaliteit zal dan worden gehanteerd als richtwaarde voor de na te streven bodemkwaliteit bij bouwplannen.

Geluid

Wegverkeer

De geluidniveaukaart van de gemeente Maastricht is vastgesteld door de gemeenteraad op 16 mei 1995. Als zoneplichtige wegen zijn aangemerkt De Hoge Weerd, de Oeslingerbaan en de Molensingel. Deze drie wegen omgrenzen het plangebied. In het plangebied zijn verder geen zoneplichtige wegen aanwezig. Binnen de zones van deze wegen is een viertal nieuwbouwlocaties in het bestemmingsplan opgenomen. Hieronder wordt per locatie de uitkomst van het uitgevoerde akoestisch onderzoek weergegeven.

1. Terrein Europatuin, St. Michaëlsweg

In verband met de aanwezigheid van een veiligheidscirkel van 80 meter rondom het vulpunt van het tankstation met L.P.G. aan de Hoge Weerd zijn de nieuwe woningen op het achterterrein voorzien. Een en ander is vastgelegd door het aangeven van de rooilijnen voor de nieuwe bebouwing. Daardoor liggen de nieuwe woningen buiten de berekende zonebreedte van de Hoge Weerd, zoals die in de geluidniveaukaart is aangegeven.

2. De Beente

Voor de bijzondere doeleindenbestemming ten noorden van de Beente is op een drietal plaatsen de geluidbelasting bepaald ten gevolge van de Oeslingerbaan. Daarbij is uitgegaan van een tweetal alternatieven: de situatie met de bestaande enkele rijbaan en een mogelijke situatie na verdubbeling.

De geluidbelasting (inclusief de aftrek ex artikel 103 Wgh) is in tabel 2 aange-geven.

Tabel 2 Geluidbelastingen De Beente

Locatie	geluidbelasting	hogere waarde
A	56	51
B	57	52
C	57	52

3. Woning hoek De Beente/Hoge Weerd

De geluidbelasting van deze woning ten gevolge van het verkeer op de Hoge Weerd bedraagt 59 - 3 = 56 dB(A). Voor deze geluidbelasting is door Gedeputeerde Staten een hogere grenswaarde verleend bij besluit van 20 november 1998, kenmerk CB 8858 98/51520. In de voorschriften moet worden bepaald, dat de woning geluidongevoelig moet worden gebouwd.

4. Woonlocatie ten westen van huize Maasveld

De locatie is gedeeltelijk gelegen binnen de geluidzone van de Hoge Weerd. Aan de hand van een inrichtingsschets is een akoestisch onderzoek uitgevoerd. Daarbij is gebleken, dat de woningen net buiten de 50 dB(A)-contour van de Hoge Weerd blijven. De woonwagenstandplaatsen liggen binnen die contour. Omdat de geluidbelasting op woonwagens moet voldoen aan de voorkeursgrenswaarde moet een geluidwal of -scherm worden opgericht, ter afscherming van het geluid van de Hoge Weerd. Uit een nader akoestisch onderzoek is gebleken, dat de wal aan de zuid- en westkant 3,5 meter hoog moet zijn en aan de noord(west)kant 3 meter.

Industrie

Het plangebied is niet meer gelegen in de zones industrielawaai van de ENCI en de ontgronding van Maasoever BV.

Bedrijven

Binnen het plangebied

Een aantal bedrijven binnen het plangebied kan hinderlijk zijn voor de woonomgeving, dan wel voor de nieuw te realiseren bestemmingen. Zij worden hieronder kort behandeld.

Manege van Hooren, St. Michaëlsweg 17

De manege is nog steeds aanwezig. Zij is echter niet meer in gebruik. De vergunning op grond van de Wet Milieubeheer is echter nog steeds geldig, zodat voor nieuwe situaties een geurcirkel van 100 meter moet worden aangehouden.

Buurtcentrum Klaekeburg

In de vergunning Wet Milieubeheer van het buurtcentrum van augustus 1994 zijn onder andere voorwaarden opgenomen ten aanzien van de geluidbelasting die het centrum op de woningen van derden en op andere geluidgevoelige bestemmingen mag veroorzaken. Uit een aanvullend akoestisch onderzoek is gebleken, dat een afstand van 30 meter wenselijk is tussen het buurtcentrum en nieuwe geluidgevoelige bebouwing.

Voetbalveld

Indien op het voetbalveld aan de Kapittellaan een nieuwe verpleegkliniek wordt gebouwd, is de mogelijkheid aanwezig, dat er overlast optreedt vanwege de te handhaven sportaccommodatie. Daarbij kan worden gedacht aan:

* lichthinder van de veldverlichting

* geluidoverlast van de omroepinstallatie en de activiteiten

* overlast van ballen.

In de VNG-publicatie[2] wordt voor een dergelijke activiteit een afstand van 50 meter in acht genomen. Door het treffen van voorzieningen, zoals rekening houden met de plaats en afstraalrichting van de geluidboxen, het plaatsen van ballenvangers het inrichten van een groenstrook/houtwal, de oriëntatie van de kliniek enzovoorts, kan deze afstand worden teruggebracht tot ca 25 meter.

Gemaal Waterzuiveringschap Limburg

Aan de St. Michaëlsweg is een rioolgemaal aanwezig. Gezien de constructie van het gebouw en het feit dat hier het gereinigde effluent van de rioolwaterzuiveringsinstallatie Heugem wordt verpompt is buiten de terreingrens van het gebouw geen geurhinder te verwachten.

Voormalige garage van de Boorn

Het garagebedrijf van de Boorn is verplaatst naar een pand aan de Molensingel. Op het oude adres zijn echter de carrosseriewerkplaats en de spuitcabine gehandhaafd en onverkort in werking conform de geldende milieuvergunning. Dat betekent dat binnen een straal van 50 meter geen nieuwe woningbouw is toegestaan.

Boerderij Oosterweg 99

Voor dit bedrijf is in 1982 een Hinderwetvergunning verleend. Op basis van historisch onderzoek in 1989 is gebleken, dat al sedert meer dan drie jaar geen gebruik meer werd gemaakt van deze vergunning. Deze is daarom vervallen. De gebouwen worden gebruikt als opslagplaats voor fruit. Hieraan is geen zonering verbonden.

Fritures Heugemerstraat 76 en 279

Hier kan sprake zijn van straatvervuiling.

Deze bedrijven zijn met behulp van de milieuwetgeving beheersbaar, met uitzondering van de aspecten verkeersaantrekkendheid en parkeren.

Buiten het plangebied

De langs de Maas gelegen watersportcentra, alsmede de café's in het plangebied kunnen incidenteel geluidoverlast veroorzaken. Met de milieuwetgeving is dat, los van de verkeersactiviteiten, in de hand te houden.

Het bedrijventerrein Randwyck-zuid, ten oosten van het plangebied kent een zodanige interne zonering, dat overlast voor het plangebied niet behoeft te worden gevreesd.

In het verleden is er sprake geweest van overlast door stofuitworp door de ENCI. Hoewel deze stofuitworp minder geworden is, treedt deze overlast nog wel eens op.

Water

In het verleden is er regelmatig sprake geweest van hoog water in Heugem. Sedert in het begin van de zestiger jaren hebben zich in het plangebied echter geen overstromingen van de Maas meer voorgedaan. Voor eventuele vervuiling ten gevolge daarvan: zie het onderdeel bodem.

Bij de recente overstromingen is in het plangebied wel sprake geweest van wateroverlast door kwelwater. Inmiddels zijn voorzieningen ten behoeve van de afvoer van kwelwater in Heugem aangebracht.

Lucht

In het algemeen wijkt de samenstelling van de lucht niet af van de gemiddelde samenstelling in Maastricht. Dit blijkt uit de P.I.M.-studie die in 1987 is afgerond. Bij overheersende zuidwestenwind ligt het plangebied in het neerslaggebied van de ENCI.

Immissie van stoffen, die verontreinigd kunnen zijn door zware metalen, zoals zink, vanadium, tin, nikkel, thallium is mogelijk. Een provinciaal onderzoek heeft aangetoond, dat de concentraties niet verontrustend zijn.

Bij toepassing van chemische afvalvloeistoffen als energiebron moet ervoor gewaakt worden, dat de concentraties zware metalen in de geëmitteerde stof niet stijgen boven de toelaatbaar geachte concentraties.

Veiligheid

Aan de Hoge Weerd 201 is een tankstation gevestigd met L.P.G.-opslag in een ondergrondse tank. Uitbreiding van de woonbebouwing binnen 80 meter van het vulpunt is niet toegestaan.

Langs het zuidelijk deel van de Molensingel en het zuidelijk deel van de Hoge Weert is een gastransportleiding van de Gasunie aanwezig met een ontwerp druk van 40 Bar en een doorsnede van 12 inch. Ten opzichte van deze leiding moet volgens de Streekplanuitwerking Leidingen aan weerszijden van deze leiding een veiligheidszone (secundair ruimtebeslag) met een breedte van 30 meter in acht worden genomen.

Binnen het plangebied komen twee gasdrukregel en -meetstations voor. Indien bebouwing opgericht wordt, wegen worden aangelegd, hoogspanningsleidingen worden geplaatst enzovoorts binnen 10 meter van deze station, dienen deze plannen getoetst te worden aan de daartoe strekkende richtlijnen.

Doorgaande transporten met routeplichtige en anderszins gevaarlijke stoffen door en langs het plangebied (Oeslingerbaan, Hoge Weerd, Molensingel) dient zoveel mogelijk voorkomen te worden.

Begraafplaats

In de noordwesthoek van het plangebied is een begraafplaats gelegen. Bij realisering van woningbouw dient ingevolge de Wet op de Lijkbezorging rekening gehouden te worden met een bebouwingsvrije zone van 50 meter rondom de begraafplaats. Gedeputeerde Staten kunnen hiervan ontheffing verlenen.

Conclusies en aanbevelingen

- Verwacht wordt, dat eventuele bodemverontreiniging niet zodanig is, dat deze een belemmering vormt voor de uitvoering van de gegeven bestemmingen. In het kader van wijzigingsbevoegdheden en het verlenen van bouwvergunningen zal in concreto moeten worden onderzocht of op de betrokken locatie verontreinigingen aanwezig zijn en of en hoe zij moeten worden gesaneerd.

- In het kader van geluidhinder vanwege het wegverkeer zal op enkele plaatsen een hogere grenswaarde moeten worden aangevraagd. De nieuwbouwmogelijkheid hoek St. Michaëlsweg/de Beente moet geluidonge-voelig worden uitgevoerd. In ieder geval is voor de woonwagenlocatie langs de Hoge Weerd een geluidwal noodzakelijk.

- Industrielawaai vanwege de ENCI en de ontgrondingswerkzaamheden vormen geen belemmering meer voor het plangebied.

- Eventuele overlast van bedrijven binnen en buiten het plangebied zijn met behulp van de milieuwetgeving beheersbaar, met uitzondering van de aspecten verkeersaantrekkendheid en parkeren.

- Geen maatregelen voorstellen ter voorkoming van kwel bij overstroming.

- De luchtkwaliteit verdient aandacht.

- Ten opzichte van de L.P.G.-opslag, de hogedrukgastransportleiding en de beide gasdrukregel en -meetststions moeten bebouwingsvrije afstanden in acht worden genomen. Bij voorkeur geen vervoer gevaarlijke stoffen over de wegen rondom het plangebied.

- Bij voorkeur een bebouwingsvrije afstand van 50 meter rondom de begraafplaats aanhouden.

Terug naar inhoudsopgave

HOOFDSTUK 6. PROGRAMMA

De aanbevelingen uit de vorige hoofdstukken dienen als programmapunten voor dit bestemmingsplan.

Beschrijving plangebied

In Heugem kan een aantal zones worden onderscheiden die, ofwel door hun structuur of door hun functionele invulling, een verschillende benadering behoeven.

1. de oorspronkelijke kern tussen de Beente, de Heugemerstraat, de Oude Maasstraat en de St. Michaelsweg;

2. het uitbreidingsgebied uit de zestiger jaren ten zuiden van de Oude Maasstraat;

3. de uitbreidingsgebieden uit de zeventiger, tachtiger en negentiger jaren en de sportvelden ten oosten van de Heugemerstraat;

4. het multifunctionele gebied ten noorden van de Beente;

5. de terreinen van huize Maasveld en omgeving.

Bestaande situatie

Voor de bestaande bebouwing is het bestemmingsplan grotendeels conserverend van aard. Dat betekent, dat over het algemeen de huidige situatie - met een bepaalde flexibiliteit - in het plan is vastgelegd. In het plangebied is alleen de toren van de St. Michaëlskerk als rijksmonument aanwezig. Een aantal panden in de Heugemerstraat, de Heugemerkerkstraat, de Heugemer Molenstraat en een pand aan de Beente is aangemerkt als pand met monumentale waarde. Deze zouden gehandhaafd moeten worden.

Ruimtelijk ontwikkelingsperspectief

Het belangrijkste recente ontwikkelingsgebied in Heugem is het woongebied zuidoost. Dit is inmiddels in het bestemmingsplan opgenomen met een regeling die aansluit bij de overige bestaande woongebieden. Hiermee is de woonontwik-keling in deze kern vrijwel afgerond. Aan de noord- en westzijde van Huize Maasveld zijn nog beperkte mogelijkheden voor nieuwe woningbouw en voor een woonwagenlocatie aanwezig. Op een sportveld, gelegen aan de Kapittellaan zijn, als gevolg van reorganisatie van de sportvoorzieningen, nog mogelijkheden voor nieuwebouw voorhanden. Deze worden benut voor de bouw van een verpleegkliniek.

Toch kan ook in de oude kern op enkele punten worden gesproken van wenselijke structuurwijzigingen. Deze zijn ofwel door middel van een rechtstreekse bestemming of, in ingrijpende gevallen, door middel van wijzigingsbevoegdheden in de planvoorschriften opgenomen. De realisering van deze wenselijke veranderingen zal afhangen van de mogelijkheden die zich concreet voor-doen.

Het gaat hier om:

- het gebruiken van voormalige bedrijfspercelen aan de Heugemerstraat voor woningbouw;

- het creëren van een beter afgebouwde situatie tussen het Wardehofplein en de Heugemerstraat.

Alleen daar waar nu kan worden vastgesteld, dat de bestaande situatie kan worden verbeterd door beperkte ingrepen is, door middel van een directe, van de bestaande situatie afwijkende bestemming, de intentie uitgesproken om in die situatie wijzigingen aan te brengen. Het gaat hier om de volgende situaties:

- het vervangen van de bedrijfsbebouwing van het tuincentrum "Europatuin" door woonbebouwing.

- nieuwbouwmogelijkheden voor de scholen ten zuiden van de Beente en ten noorden van de Heugemer Pastoorstraat;

- diverse invullingen met woningbouw, waaronder bejaardenwoningen op open plaatsen of ter vervanging van de bestaande bebouwing aan: de Beente, het voetpad tussen de Distele en de Heugemer Pastoorstraat, de Heugemerstraat en de noordzijde van het plein Aan de Dom.

Tabel 3 Woningbouwcapaciteit

Locatie	Aantal woningen
St. Michaëlsweg	1
De Distele	13
Termileslaan noord	4
Heugemer Pastoorstraat	6
Gronsvelderweg	2 woonwagens
Maasveld	ca. 63 + 15 woonwagens
Aan de Dom	ca. 20
Heugemerstraat/Wardehofplein*	ca. 30
Heugemerstraat (voormalige bedrijfspercelen)	ca. 25
Europatuin*	7
Totaal	ca. 169 + 17 woonwagens

^* via wijzigingsbevoegdheid

De belangrijkste ruimtelijke ontwikkelingen zullen zich in de komende jaren in het zuidelijke deel van het plangebied voordoen. Door nieuwe woningbouwontwikkelingen ten noorden en ten westen van Huize Maasveld zal een sterkere ruimtelijk-stedenbouwkundige relatie worden gelegd tussen de bebouwing en terreinen van deze instelling en de kern Heugem. Hiermee wordt ingespeeld op tendensen binnen deze instelling om meer openheid naar de maatschappij te creëren. Een en ander vindt zijn ruimtelijke neerslag in het naar de ontsluitingweg keren van de gebouweningangen, die tot nu toe naar het binnenterrein zijn gericht en het ten dele openbaar maken van de ontsluitingsweg.

De nieuwe bebouwing aan de noordrand van het terrein moet zorgen voor een ruimtelijke relatie met de bebouwing aan de Violabeemd en met het Beemdenplein. Nieuwbouw aan de westkant zorgt voor een bredere koppeling aan het woongebied van Heugem, via nieuwe relaties met de Maasvelderweg en de Oosterweg. De ontsluitingsweg van Huize Maasveld krijgt twee aansluitingen aan het Beemdenplein. Ten noorden van het dienstgebouw van Huize Maasveld zal een woonwagenlocatie in een groene omgeving worden gesitueerd. Deze locatie krijgt aansluitingen aan de Oosterweg en de Maasvelderweg. De standplaatsen krijgen een omvang van 12 x 24 m.

Voor het sportveld aan de Kapittellaan zijn plannen in voorbereiding voor de bouw van een verpleegkliniek. Daardoor krijgt deze straat ook aan de oostkant een begeleidende wand. Ontsluiting op de Kornoeljeweerd en de Kapittellaan zorgt voor een goede integratie in het bestaande, bebouwde deel van de kern.

Functioneel ontwikkelingsperspectief

Wonen

De omvangrijkste woningbouwmogelijkheden zijn aanwezig in het zuidelijke deel van het plangebied. Hiervoor is een totaalontwerp gemaakt, dat tevens rekening houdt met een verbetering van de integratie van Huize Maasveld in de kern Heugem. In hoofdzaak betreft het grondgebonden woningbouw met op de hoeksituatie aan de Maasvelderweg appartementengebouwen van beperkte omvang. Verder kan hier, in het kader van de afbouw van De Vinkenslag, een locatie voor 15 woonwagens worden gerealiseerd.

Op verschillende plekken in de oude kern zijn ook woningbouwmogelijkheden aanwezig, maar deze zijn afhankelijk van particuliere initiatieven. In tabel 1 is bij benadering de woningbouwcapaciteit van de verschillende locaties in Heugem aangegeven.

Woonwagens

Binnen het nu gepresenteerde plan voor Heugem-zuid maken de 15 standplaatsen deel uit van een geïntegreerd nieuwbouwplan dat voorziet in de realisatie van 78 wooneenheden (circa 63 woningen en 15 standplaatsen). In dat plan is sprake van een geïntegreerde planopzet van woningbouw en standplaatsen. Zowel de wonin-gen als de standplaatsen zijn gelegen langs het zelfde (doorlopende) stratenpatroon, waarin geen sprake is van scheiding tussen de diverse woonvormen. Dit stratenpatroon is vervolgens adequaat aangesloten op de kern Heugem en de ontsluitingswegen.

Op grond daarvan is er sprake van een planopzet en invoeging in de kern Heugem die voldoende mogelijkheden biedt voor een goede integratie van de nieuwe bewoners binnen de kern Heugem. Van belang daarbij is daarbij tevens de positieve reactie van de toekomstige bewonersgroep Vinkenslag als opgenomen in het inspraakverslag.

Winkelcentrum

Aan de hand van het onderzoek naar de buurtwinkelcentra in Maastricht is besloten om de winkelvoorzieningen voor Randwyck en Heugem te combineren, omdat het draagvlak voor twee afzonderlijke buurtcentra te gering bleek te zijn. Als meest centrale locatie is gekozen voor de Beente, op de grens tussen Heugem en Randwyck. Geografisch en vanuit bereikbaar-heidsoverwegingen ligt deze locatie gunstig: op de plaats waar de centrale langzaam-verkeersroute vanuit Randwyck Heugem binnenkomt. De bereikbaarheid per auto is iets minder gunstig, omdat de entree voor Heugem voor het autoverkeer verder naar het oosten is gelegen.

Door buro TERP uit Amersfoort is een onderzoek gedaan naar de omvang en de branchering van dit nieuwe winkelcentrum. Uit dat onderzoek blijkt de behoefte aan een centrum van 1490 m² verkoopvloeroppervlakte (VVO), in totaal dus een omvang van 2000 à 2200 m² brutovloeroppervlakte (BVO). Daarbij moet rekening worden gehouden met een uitbreidingsmogelijkheid. Het winkelcentrum zal zich qua branchering moeten richten op de dagelijkse goederen.

Bij de invulling van het nieuwe centrum is hiermee rekening gehouden.

Op het onderzoek naar de buurtwinkelcentra in Maastricht is een aanvulling gedaan om de invloed van toevoeging van nog 100.000 m² kantoren in Randwyck en de komst van het academisch ziekenhuis en de medische faculteit op het buurtwinkelcentrum Randwyck/Heugem te kunnen nagaan. Hieruit blijkt, dat in de sector dagelijkse goederen 100 à 200 m² VVO extra benodigd is. Gezien de grote afstand van deze voorzieningen tot de locatie van het nieuwe winkelcentrum aan de Beente, is de mogelijkheid opgenomen in het bestemmingsplan Randwyck-noord om deze voorziening te situeren.

Het bovenvermelde probleem van de auto-ontsluiting is opgelost door het winkelcentrum te ontsluiten via een nieuwe afslag vanaf de Oeslingerbaan. Op deze wijze is het mogelijk de Beente verkeersluw te houden. Het parkeren ten behoeve van het winkelcentrum vindt aansluitend hierop plaats aan de noordzijde van de locatie. Een deel van dit parkeerterrein is ook bestemd voor de op en bij het centrum gebouwde woningen. Daarnaast kan een beperkt aantal parkeerplaatsen worden gerealiseerd langs de Beente. De nieuwe verkeersontsluiting vanaf de Oeslingerbaan zal ook gebruikt worden voor het laden en lossen.

De winkelfunctie is aangevuld met woningbouw:

- bovenop de winkels: ca. 30 bejaardenwoningen in de sociale sector

(75 m²);

- naast de winkels: ca. 15 vrije sectorwoningen (vierkamerwoningen,

85 m²).

Overige voorzieningen

Het plan geeft mogelijkheden aan voor uitbreiding van de bebouwing bij de sportvelden tot een maximum van 1% van de oppervlakte van die bestemming. Hiermee hebben de sportverenigingen de mogelijkheid om uitbreidingsplannen te realiseren. Op het af te stoten sportveld aan de Kapittellaan zal een verpleegkliniek worden gerealiseerd.

Door de realisering van Heugem-zuidoost is het aantal speelmogelijkheden in de kern vergroot, met name door het grote centrale groene plein bij het nieuwe gemeenschapshuis. Dat neemt niet weg, dat de inrichting van verschillende groene ruimten in het plangebied ten behoeve van speelmogelijkheden nog noodzakelijk is.

Verkeersstructuur

De verkeersstructuur van Heugem is gebaseerd op de tangenten, die rond het dorp aanwezig waren of zijn ontstaan op basis van de ontwikkeling van het totale gebied Randwyck. Vanaf deze omringende wegenstructuur van Oeslingerbaan, Hoge Weerd en Molensingel, wordt het dorp ontsloten door de aansluitingen Kapittellaan, Oude Maasstraat, Maasvelderweg en Malvabeemd.

De interne ontsluiting verloopt via de Beente, Heugemerstraat, Oude Maasstraat, Oosterweg, Maasvelderweg, Balsemienbeemd, Termileslaan en Kapittellaan. Deze structuur wordt ook gebruikt door het openbaar vervoer. De overige straten moeten worden beschouwd als woonstraten.

Behalve enkele kortsluitingen in de vorm van paden in de historische kern en door grotere bouwblokken in de nieuwe gebieden heen, kent het dorp geen afzonderlijke langzaam-verkeersstructuur. Deze is ook niet noodzakelijk.

Mobiliteit

De sterk groeiende automobiliteit vormt steeds meer een bedreiging van de leefbaarheid in en het functioneren van de stedelijke gebieden. Het regeringsbeleid is gericht op het terugdringen van de automobiliteit en het verbeteren van de mogelijkheden voor het gebruik van openbaar vervoer en fiets.

In verband hiermee wordt een gericht locatiebeleid gevoerd ten aanzien van bedrijven en voorzieningen. Met name arbeids- en bezoekersintensieve bedrijvigheid moet worden geweerd op locaties die niet goed zijn of kunnen worden ontsloten door het openbaar vervoer. In dat kader wordt onderscheid gemaakt in A-, B- en C-locaties. De A-locaties zijn goed ontsloten door het openbaar vervoer; de B-locaties zowel door het openbaar vervoer als over de weg en de C-locaties voornamelijk over de weg.

In het onderhavige bestemmingsplan zijn geen grote werklocaties opgenomen. Het nieuwe winkelcentrum voor Heugem/Randwyck is gelegen in het geografische midden van deze beide buurten en is met het openbaar vervoer bereikbaar via de stadsbuslijnen 10 en 21. Gezien de functie van het winkelcentrum als buurtcentrum voor Heugem en Randwyck kan deze bereikbaarheid met openbaar vervoer als voldoende worden aangemerkt.

Een verbetering van het openbaar vervoer, de bereikbaarheid per fiets van voorzieningen binnen het stedelijk gebied en het terugdringen van de automobilist in Maastricht zal worden nagestreefd via het Raamplan voor de Mobiliteitsbeheersing. Verandering van de openbaar vervoersas in verband met de vestiging van het AZM in Randwyck-noord heeft overigens in het verleden al geleid tot een verbetering van de openbaar vervoerbediening van Heugem.

Parkeren

Door de verplaatsing van het gemeenschapshuis is één van de parkeerknelpunten opgelost. Na de verplaatsing van een aantal winkels uit de Oude Maasstraat naar het nieuwe winkelcentrum aan de Beente, zal ook in de Oude Maasstraat het knelpunt opgelost zijn.

Milieu-aspecten

In de planvoorschriften wordt bij wijzigingsbevoegdheden verzekerd, dat bodemonderzoek moet worden uitgevoerd en eventueel sanering moet worden uitgevoerd.

Bij nieuw te bouwen woningen met een geluidbelasting van meer dan 55 dB(A) wordt in de voorschriften een bepaling opgenomen, dat op een geluidongevoelige wijze moet worden gebouwd.

Ten opzichte van de L.P.G.-opslag bij het tankstation aan de Hoge Weerd, de hogedrukgastransportleiding, de gasdrukregel en -meetstations en de begraafplaats worden bebouwingsvrije afstanden van 80, 30, 10 en 50 meter aangehouden. Indien nodig wordt bij Gedeputeerde Staten vrijstelling van de bebouwingsvrije afstand rond de begraafplaats aangevraagd.

Terug naar inhoudsopgave

HOOFDSTUK 7. HET BESTEMMINGSPLAN

Planmethode

Binnen dit bestemmingsplan zijn diverse gebieden opgenomen waarin voortdurend ontwikkelingen plaatsvinden. Gezien deze ontwikkelingen is een gedetailleerd bestemmingsplan voor dit plangebied minder geschikt.

Een gedetailleerd bestemmingsplan kan niet verder reiken dan een juridisch vastgelegde momentopname. Het is door de gedetailleerde wijze van regelgeving te star om toekomstig beleid ten aanzien van ruimtelijke ontwikkelingen vast te leggen, terwijl in de planperiode van 10 jaar de maatschappelijke inzichten en behoeften drastisch kunnen veranderen.

Het 'Zoneringsplan' is voor een dergelijk gebied de meest geschikte planvorm. Deze planvorm laat het toe in te spelen op ontwikkelingen, zonder dat de ruimtelijke en functionele samenhang verloren gaan. Bovendien laat een dergelijke planvorm toe dat ruimtelijk en planologisch relevant beleid deel uitmaakt van het plan, waardoor het zowel in de fase van de beleidsbepaling als in de uitvoeringsfase controleerbaar en handhaafbaar blijft.

In een zoneringsplan wordt geen gebruik meer gemaakt van het perceelsgewijs bestemmen, maar wordt het plangebied opgenomen in een beperkt aantal bestemmingen. Deze bestemmingen worden opgedeeld in een aantal functiezones en bebouwingszones.

Door te kiezen voor bestemmingen waarbinnen diverse zones zijn samengebracht, wordt het plan zodanig flexibel dat het mogelijk is binnen de bestemming kleine functieveranderingen rechtstreeks (zonder nadere procedure) mogelijk te maken en de meer structurele veranderingen aan een vrijstellings-, wijzigings- of uitwerkingsprocedure te koppelen.

Een belangrijke rol is hier weggelegd voor de beschrijving in hoofdlijnen.

Het zoneringsplan:

1. reikt een kader aan voor de gewenste ruimtelijke en functionele ontwikkeling van een samenhangend gebied;

2. biedt een (toetsings)kader dat op een goede wijze het geformuleerde beleid verwoordt en dat flexibel kan inspelen op zich aandienende wijzigende omstandigheden;

3. draagt ondanks deze flexibiliteit een voorwaardenscheppend karakter voor het geformuleerde beleid;

4. streeft geen afgebakend eindbeeld na, maar biedt garanties voor elk eindbeeld mits dat steunt op het geformuleerde beleid.

Het bestemmingsplan Heugem bevat een plankaart, een waarschuwingskaart en voorschriften. Op de plankaart zijn de bestemmingen en de eventuele functiezones binnen het bebouwde en het openbare gebied, alsmede de bebouwingseisen en ontwikkelingsmogelijkheden aangeduid. Door deze wijze van bestemmen is het mogelijk een directe relatie te leggen tussen de verschillende functies binnen het plangebied, zodat alles gericht kan zijn op de hoofddoelstelling van het plan: ontwikkeling van bepaalde functies, alsmede beheer van de bestaande toestand.

Op de waarschuwingskaart zijn diverse milieuzoneringen, alsmede andere zoneringen opgenomen welke gevolgen kunnen hebben voor initiatieven binnen de diverse bestemmingen. Niet alle op deze kaart opgenomen zones hebben direct een juridisch gevolg.

Opzet van de voorschriften

Bij het samenstellen van de voorschriften is een eenduidige opzet gekozen, die in alle artikelen terugkomt. Dit betreft zowel de lay-out als de inhoudelijke opzet van de voorschriften.

Paragraaf I. Begripsbepalingen en algemene bepalingen

In deze paragraaf zijn zoals de titel al aangeeft, de begripsbepalingen en de algemene bepalingen opgenomen.

Paragraaf II. Bestemmingsregeling

Hier zijn de artikelen 3 tot en met 10 opgenomen.

Artikel 3 betreft de 'algemene beschrijving in hoofdlijnen' waarin het algemene beleid is aangegeven voor het gehele plangebied.

In de 'algemene beschrijving in hoofdlijnen' komen de volgende onderdelen aan de orde:

1. Doel van het plan;

2. Bestaande toestand als vertrekpunt;

3. Hoofdstructuren.

De artikelen 4 tot en met 10 hebben betrekking op de volgende bestemmingen:

- artikel 4 Gemengd gebied

- artikel 5 Wonen

- artikel 6 Woongebied

- artikel 7 Maatschappelijke voorzieningen

- artikel 8 Sport

- artikel 9 Verkeers- en verblijfsgebied

- artikel 10 Groenvoorzieningen

In al deze artikelen komen, voor zover van toepassing, de volgende onderdelen in de opgesomde volgorde aan de orde.

A. Doeleindenomschrijving

B. Beschrijving in hoofdlijnen

C. Bebouwing

D/E. Gebruik van grond en opstallen

F. Wijzigingsbevoegdheden

G. Aanlegvergunningen

H. Vrijstellingsbevoegdheden

I. Nadere eisen

A. Doeleindenomschrijving

In de doeleindenomschrijving is bepaald welke functies binnen de betreffende bestemming toelaatbaar zijn. Waar deze functies toelaatbaar zijn en in welke omvang (hoofdfuncties, nevenfuncties of ondergeschikte functie) is nader omschreven in de 'beschrijving in hoofdlijnen' bij de bestemmingen.

B. Beschrijving in hoofdlijnen

De beschrijving in hoofdlijnen (b.i.h.) is een zeer krachtig beleidsinstrument dat onderdeel uitmaakt van de voorschriften.

Bij het hanteren van de b.i.h. dienen de algemene beginselen van behoorlijk bestuur in acht te worden genomen. Dit betekent bijvoorbeeld dat bij elke beslissing een zorgvuldige afweging dient plaats te vinden van alle in het geding zijnde belangen.

De beschrijving in hoofdlijnen is een verdere detaillering in de voorschriften van in de toelichting uitgesproken beleidsintenties.

Aan de b.i.h. zijn in dit plan vier functies te onderkennen:

1. Verduidelijking van de doeleindenomschrijving en overige voorschriften.

2. Directe toetsing van bouwplannen en beleidsinitiatieven.

3. Uitvoeringsfunctie: waarin het beleidsvoornemen tot realiseren van de planintenties wordt beschreven. De gemeente geeft aan op welke wijze het plan zal worden uitgevoerd en bindt hiermee zichzelf ten opzichte van de burgers.

4. Flexibiliteitsbepalingen: de beleidsregels voor het toepassen van de flexibiliteitsbepalingen als vrijstelling en nadere eisen.

Bij de bestemmingen 'Gemengd gebied' en 'Wonen' zijn de belangrijkste onderdelen van de beschrijving in hoofdlijnen de functiestructuur en de bebouwingsstructuur.

C. Bebouwing

Hierin zijn de bebouwingsmogelijkheden opgenomen waarvoor direct (dus zonder nadere procedure) bouwvergunning kan worden verleend. Onder het regime van de bebouwingsregeling vallen onder andere bepalingen ten aanzien van hoofdgebouwen, de zogenaamde voortuinregeling, de aan- en bijbouwregeling en de bebouwing ten dienste van het openbaar gebied.

D/E. Gebruik van grond en opstallen

Dit betreft de bepaling welke aangeeft dat grond en opstallen niet in strijd met de bestemming mogen worden gebruikt. Bij de bestemming 'Gemengd gebied' en 'Wonen' is aan dit lid het schema toegelaten functies toegevoegd, teneinde duidelijk te maken welke functies binnen welke zone en in welke mate toelaatbaar zijn.

De beschrijving in hoofdlijnen wordt hier als het ware op schematische wijze in kaart gebracht.

Naar omvang zijn er 3 soorten functies te onderscheiden: hoofd-, neven- en ondergeschikte functies.

In percentage uitgedrukt mag een hoofdfunctie 100% in beslag nemen, een nevengeschikte functie niet meer dan 50% van de bebouwingsmogelijkheden op de begane grond en een ondergeschikte functie niet meer dan 30% van de bebouwingsmogelijkheden van de begane grond.

De volgende onderdelen zijn opgenomen voorzover dat relevant is:

F. Wijzigingsbevoegdheden

G. Aanlegvergunningen

H. Vrijstellingsbevoegdheden

I. Nadere eisen

Van de bevoegdheid om nadere eisen te stellen is tot nu toe gebruik gemaakt bij de realisering van de vrije-sectorwoningen in Heugem-zuidoost. Deze zijn vastgelegd in een gespreksnotitie van 30 oktober 1990 en tekening nummer S994 A0, die als bijlage bij deze notitie zijn gevoegd.

Verder is van dit instrument gebruik gemaakt voor de situering van de bijgebouwen bij de vierkantwoningen in Heugem-zuidoost. Deze zijn vastgelegd in een tekening die bij deze toelichting is gevoegd.

Paragraaf III. Algemene vrijstellingen en wijzigingen (flexibiliteit)

In deze paragraaf zijn de normale algemene vrijstellingsbepalingen ingevolge artikel 15 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening opgenomen, alsmede algemene wijzigingsbevoegdheden ingevolge artikel 11 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening.

Paragraaf IV. Overige bepalingen

Deze paragraaf bevat onder andere het artikel waarin de procedureregelingen zijn opgenomen met betrekking tot de in het plan opgenomen bevoegdheden tot uitwerking, vrijstelling of het stellen van nadere eisen.

Staat van bedrijfsactiviteiten

Omdat in dit plangebied sprake is van een rustige woonwijk, is gekozen voor een staat van bedrijfsactiviteiten, die haar basis vindt in de V.N.G.-brochure[3]. Uit deze staat zijn de bedrijven in de categorieën 4 en hoger verwijderd. Verder zijn de detailhandelsbedrijven, de horecabedrijven en de kantoren weggelaten. Voor deze categorieën is in de planvoorschriften een eigen beleid vastgelegd.

Terug naar inhoudsopgave

HOOFDSTUK 8 UITVOERBAARHEID

Financieel-economische uitvoerbaarheid

De beide locaties ten westen en ten noorden van Huize Maasveld en de locatie voor de verpleegkliniek op het sportveld aan de Kapittellaan worden door de gemeente uitgevoerd. Kosten en opbrengsten bedragen ƒ 6.000.000,- en houden elkaar daarmee in evenwicht.

Maatschappelijke uitvoerbaarheid

Inspraak

Het in hoofdstuk 1 bedoelde onderzoek is aan een eerste toets onderworpen in een inspraakbijeenkomst.

De belangrijkste punten vormen de eventuele ingrepen in bestaande situaties, zoals de nieuwe begrenzing tussen Heugemerstraat en het Wardehofplein, het verkleinen van het bouwblok tussen Heugemer Molenstraat en Oude Maasstraat en de verplaatsing van het winkelcentrum naar de Beente.

Over het nieuwe winkelcentrum aan de Oeslingerbaan heeft apart inspraak plaatsgehad.

Het eerste voorontwerp bestemmingsplan Heugem heeft ter inspraak gelegen in de maanden maart en april 1994. De opmerkingen die toen zijn gemaakt zijn meegenomen bij de opstelling van het nieuwe voorontwerp-bestemmingsplan, gedateerd 19 februari 1998. Dat voorontwerp is opnieuw onderwerp geweest van een inspraakprocedure in april 1998. Tijdens deze procedure is een drietal avonden georganiseerd, waarin het plan aan de orde is gekomen:

* 21 april 1998: de nieuwe woonwagenlocatie en de uitbreiding van de bestaande locatie in het plangebied en de nieuwbouw rond Huize Maasveld;

* 22 april 1998: de rest van het bestemmingsplan;

C 28 april 1998: een aparte avond op de Vinkenslag over de woonwagenplanning in dit bestemmingsplan.

Tevens is de gelegenheid geboden om schriftelijke inspraakreacties in te dienen. Hieronder volgt een samenvatting van de mondelinge en schriftelijke inspraak-reacties met daarnaast het corresponderende standpunt van het gemeentebestuur.

Inspraakreactie 21 april 1998

Standpunt

Omgeving nieuwe woonwagenlocatie

Door de nieuwe locatie en de uitbreiding van de bestaande zullen er binnenkort in de directe omgeving van Heugem 108 woonwagenstandplaatsen aanwezig zijn. Dat is teveel van het goede. Er moet gestreefd worden naar een goede verspreiding over de stad.

In hoofdstuk 3 van de bestemmingsplantoelichting wordt op dit aspect nader ingegaan.

De 15 standplaatsen op de nieuwe locatie zijn er te veel. Ook Huize Maasveld heeft in 1994 aangegeven te willen meedenken over een betere afstemming van het toen voorliggende voorontwerp, mits het aantal standplaatsen drastisch zou verminderen.

In hoofdstuk 6 van de bestemmingsplantoelichting wordt op dit aspect nader ingegaan.

De vraag is of thans voldoende integratie plaatsvindt, gelet op de situering van de woonwagenlocatie. Is een betere integratie in het plan niet mogelijk?

Vanuit zowel bevolking als vanuit Huize Maasveld is aan de hand van het vorige voorontwerp-bestem-mingsplan bezwaar gemaakt tegen de situering van de woonwagenlocatie aan de Maasvelderweg. Daarom is in het stedenbouwkundig ontwerp voor het gebied rondom Huize Maasveld gezocht naar een nieuwe opzet, waarin het wonen in woonwagens en het wonen in woningen met elkaar kan worden gecombineerd aan deze ingang van Heugem. Door deze combinatie van verschillende woonwijzen en door de doorrijdbaarheid van de woonwagenlocatie, die niet aan het einde van een doodlopende, maar aan een doorlopende weg is gesitueerd, evenals de nieuwe woningen, is er sprake van voldoende integratiemogelijkheden. Sociale integratie kan niet door middel van een bestemmingsplan worden afgedwongen, maar de fysieke randvoorwaarden daarvoor zijn met dit plan aanwezig.

De woningen langs de Oosterweg liggen erg dicht bij de nieuwe woonwagenlocatie: op welke wijze wordt voorzien in de afscherming tussen de locatie en de tuin. Bij voorkeur een zo breed en zo groen mogelijke.

De Nederlandse jurisprudentie inzake de afstanden tussen woonwagenlocaties en bestaande woningen of andere functies is zeer divers en afhankelijk van de concrete situatie.

De situatie in Heugem is enigszins vergelijkbaar met de situatie aan de Molenweg in Maastricht, tegenover de wijk De Heeg. Ook daar is een woonwagenlocatie van circa 15 standplaatsen gepland, met in de omgeving enkele bestaande, solitaire woonhuizen. In die situatie is door de Maastrichtse rechtbank uitgesproken, dat een afstand van minimaal 25 meter aanvaardbaar is. Inmiddels is in het uitwerkingsplan de groene zone tussen de bestaande tuinen aan de Oosterweg en de woonwagenlocatie van 3 naar circa 7 meter verbreed. Daarmee wordt in Heugem de afstand van de eerste woonwagen tot aan het dichtstbijzijnde gedeelte van de woning Oosterweg 123 vergroot tot circa 35 meter, hetgeen derhalve ook ruimschoots voldoende moet worden geacht.

De door de woonwagenlocatie lopende ontsluitingsweg sluit via een vreemde lus aan op de Oosterweg. Het lijkt veel logischer om deze weg aan te sluiten op de Hoge Weerd.

Aandacht wordt gevraagd voor de verkeersveiligheid op de hoek Maasveldweg-Oosterweg als deze aansluiting blijft.

Aansluiting van de ontsluitingsweg, waaraan de woonwagenlocatie is gelegen, direct op de Hoge Weerd ontmoet grote bezwaren vanuit verkeersveiligheid en, gezien de daarmee te creëren, rechtstreekse verbinding tussen de terreinen van Huize Maasveld en de Hoge Weerd, ook bezwaren vanuit de patiëntenzorg. In verband hiermee is gekozen voor het onderling verbinden van de nieuwe ontsluitingswegen van het nieuwe woongebiedje, langs het dienstgebouw van Huize Maasveld. De lus naar de Oosterweg zal daarmee vervallen.

Kunnen ten westen van de ontsluitingsweg, in de achtertuinen van de bestaande panden Oosterweg 121A en 123 in de toekomst ook woningen worden gebouwd?

Nieuwbouw van woningen is in het gebied ten westen van de nieuwe ontsluitingsweg in het bestemmingsplan niet voorzien en uit stedenbouwkundig oogpunt ook niet gewenst. De entree van Heugem aan deze kant loopt door een groene “voorruimte”. De bebouwing begint ter hoogte van het hoge appartementengebouw aan de Maasvelderweg.

Is er bij de planning van de locatie wel rekening gehouden met de hoogwaterproblematiek. In 1995 stond het terrein onder water.

In het kader van de uitvoering van maatregelen tegen het hoog water zijn in Heugem voorzieningen getroffen tegen kwelwater. Deze zijn voldoende om wateroverlast in dit gebied in de toekomst te voorkomen.

Hoe kijken de bewoners van de Vin-kenslag tegen deze plannen aan en waarom zijn zij niet aanwezig.

Op 28 april is een aparte inspraakavond op de Vinkenslag gehouden. In het algemeen bestaat bij deze bewoners de indruk dat het een goed plan betreft. Detailopmerkingen inzake de inrichting van de locatie worden meegenomen bij de uitwerking van het inrichtingsplan. Vragen omtrent realisatietermijn, realisator, eigendom, hypotheekverkrijging en dergelijke hebben geen betrekking op het bestemmingsplan. Bovendien zijn deze aspecten nog niet bekend.

Nieuwbouw achterzijde woningen Violabeemd.

De bewoners hebben bezwaar tegen de wijze waarop zij bij de planvorming worden betrokken. Bij de gemeente ligt al geruime tijd een verzoek van alle 13 bewoners om grond te kunnen bijkopen achter hun tuinen.

Toegezegd is, dat op korte termijn een gesprek zal worden georganiseerd over de afdoening van het ingekomen verzoek en de daarmee samenhangende planvorming rond de Violabeemd. Het gesprek heeft op 29 april 1998 plaatsgevonden en heeft geresulteerd in een schriftelijke inspraakreactie. Deze komt hierna aan de orde.

Enkele bewoners geven aan, dat het groen met het daarin gelegen wandelpad achter de Violabeemd behoort tot het structurele groen van Heugem-zuidoost en daarom niet zomaar kan worden opgeheven.

Het wandelpad in een groene setting komt terug aan de voorkant van de nieuwe woningen, die achter de Violabeemd zijn voorgesteld. Daarmee worden drie doelen bereikt:

* een grotere integratie van Huize Maasveld in Heugem

* een grotere bereikbaarheid van het groen rondom die instelling voor de bewoners van Heugem.

* een versterking van de sociale controle op het wandelpad.

Huize Maasveld

De bestaande inrit van Huize Maasveld ligt tegenover een woonstraat. Door de verandering van de ontsluiting komt een van beide ontsluitingswegen uit tegenover bestaande woningen. Dat levert veel overlast op.

Een dergelijke situatie komt veelvuldig voor in woonbuurten. Het is in stedenbouwkundig opzicht een heel normale manier van aansluiten van wegen.

Omdat Huize Maasveld en de nieuwe woningen en de woonwagenlocatie ten noorden en ten westen daarvan via twee aansluitingen op de Maasvelderweg worden verdeeld is de verwachte verkeersdrukte niet groot. Vanwege Huize Maasveld wordt er nog op gewezen, dat het verkeer op dit moment iets drukker is vanwege bouwwerkzaamheden op het terrein.

De vraag is of de veiligheid van de bewoners van Huize Maasveld niet in gevaar komt nu een deel van de ontsluitingsweg openbaar wordt.

In het plan is rekening gehouden met de belangen van de bewoners. Als een dubbele ontsluiting wordt aan de “binnenzijde” van de ontsluitingsweg een wandelpad aangelegd. Daarvan kunnen overigens ook anderen dan de bewoners gebruik maken.

Hoe wordt gestalte gegeven aan de integratie van Huize Maasveld in Heugem?

Door een drietal maatregelen:

* omdraaien van de woning-entree’s, zodat de woningen met de voorkant naar de ontsluitingsweg komen te liggen;

* toevoeging van woningen voor anderen dan patiënten in de onmiddellijke omgeving;

* ten dele openbaar maken van de wegen en de groenvoorzieningen van de instelling en de aansluiting van openbare voetpaden op het stelsel van Maasveld.

Overige vragen en opmerkingen

Er worden vragen gesteld over de sector waarin de woningen worden gebouwd: huur of koop en over de termijn van uitvoering.

Deze vragen hebben geen betrekking op het bestemmingsplan. Bovendien zijn deze gegevens nog niet bekend. Zij zijn afhankelijk van nog te maken afspraken over de uitvoering.

Inspraakreactie 22 april 1998

Standpunt

Planontwikkeling Kapittellaan c.a.

Wat moet men zich voorstellen onder het verpleegtehuis, dat in de bestemming “Maatschappelijke Voorzieningen” aan de Kapittellaan moet komen?

Het gaat om een verpleegkliniek zoals De Zeven Bronnen in Amby, maar dan met de helft van de capaciteit.

Overigens is de bestemming niet toegesneden op een dergelijke kliniek. Ook andere maatschappelijke voorzieningen kunnen hier worden gevestigd: scholen, kerken, buurthuizen etc.

Is rekening gehouden met de geluidhinder van de Klaekeburg?

Met de geluidhinder vanuit de Klaekeburg wordt rekening gehouden door het opnemen van een geluidcontour op de waarschuwingskaart en een bepaling in de planvoorschriften, dat binnen die contour geen woningen of geluidgevoelige bebouwing mag worden opgericht.

Uitbreiding Klaekeburg

De Klaekeburg wil in de toekomst uitbreiden en verzoekt om daarmee in het bestemmingsplan rekening te houden.

Hieromtrent is een schriftelijke reactie ingediend. Naar de standpuntbepaling te dien aanzien wordt verwezen.

Binnenterrein Heugemer Molenstraat

De bewoners kunnen zich nog steeds niet verenigen met de mogelijkheden voor de bebouwing van het binnenterrein.

De gemeente heeft aan de hand van de inspraakreacties in 1994 al aangegeven dat zij deze invulling stedenbouwkundig gewenst acht maar zelf niet actief zal worden. Nu de bewoners niet bereid zijn om mee te werken aan particuliere initiatieven is de realisering binnen 10 jaar van de totale, gewenste ontwikkeling niet te verwachten. Anders is dit voor de bouw van woningen op de terreinen van de bedrijven aan de Heugemerstraat. Deze passen qua milieubelasting niet in de gemengde bestemming zoals die in dit plan voor die percelen is opgenomen. Daarom zijn zij ook apart met de aanduiding BB opgenomen. Voor die percelen wordt een ontwikkeling in de richting van een woonbestemming reëel geacht. Voor die percelen wordt de wijzigingsbevoegdheid, enigszins gewijzigd, gehandhaafd. Ofschoon de gemeente ook voor deze terreinen uitgaat van particuliere planontwikkeling, wordt dit als harde eis uit de wijzigingsbevoegdheid geschrapt.

Overige vragen en opmerkingen In het verleden is het de bedoeling geweest om van de Gronsvelderweg uitsluitend een fietsroute te maken. Het onderhoud is overigens slecht. De Gronsvelderweg vervult nog een ontsluitingsfunctie voor de sportvelden en de woonwagenlocatie. Daarom is in het bestemmingsplan de functie woonstraat/-erf aangegeven.		Wordt door de planning van de maatschappelijke voorzieningen op de hoek van de Kapittellaan de aansluiting van de Kornoeljeweerd op de Molensingel weer actueel?
Dat ligt niet in de bedoeling. Dit plan, maar ook het bestemmingsplan Randwyck-zuid maken een aansluiting voor het autoverkeer niet mogelijk.		Wat is de bouwhoogte van de clubgebouwen op het sporterrein?
Bebouwing in twee lagen is mogelijk. Er is een bouwplanontwikkeling gaande die daarop inspeelt.

[1] De buurtwinkelcentra in de jaren '90, afdeling onderzoek en statistiek gemeente Maastricht, april 1988

[2] Bedrijven en milieuzonering, ISBN 9032233157, digitale uitgave, VNG uitgeverij, 1 maart 1995.

[3] Bedrijven en milieuzonering, ISBN 9032233157, digitale uitgave, VNG uitgeverij, 1 maart 1995

De gemeente heeft aan de hand van de inspraakreacties in 1994 al aangegeven dat zij deze invulling stedenbouwkundig gewenst acht maar zelf niet actief zal worden. De gemeente zal niet dwangmatig actief worden, doch wil, indien op vrijwillige basis een planontwikkeling mogelijk wordt, een instrument hebben, in casu deze wijzigingsbevoegdheid, om de stedenbouwkundig gewenste situatie te realiseren.
De riolering in Heugem functioneert slecht. Wanneer wordt deze vernieuwd? Bij nieuwbouwplannen moet rekening worden gehouden met de capaciteit en de toestand van de bestaande riolering.	Voor geheel Maastricht is een rioleringsplan opgesteld, waarin ook Heugem is opgenomen. In dat kader wordt de riolering doorgelicht en aangepast. Uiteraard wordt bij nieuwbouwplannen rekening gehouden met de capaciteit van de riolering.
*Schriftelijke reacties*	*Standpunt*
Fam. Van Amerongen en Pieters, p/a Oosterweg 123 Deze bewoners van de panden Oosterweg 121a en 123 hebben bezwaar tegen de woonwagenlocatie naast hun pand: * verlies van groengebied met bomen en zangvogels;	* er is een risico van hoog water op de plek waarde locatie gepland is;
* voorgesteld wordt de locatie te verleggen naar de achterkant van de Violabeemd; * bezwaar tegen een eventuele muur als afscheiding tussen hun tuin en de locatie.

* Het woonwagenbeleid van het rijk is gewijzigd; het is nu onderdeel van het volkshuisvestingsbeleid; daarom is het niet meer nodig nieuwe woonwagenlocaties te creëren. In bestaande en nieuwe bestemmingsplannen moeten woningen voor woonwagenbewoners worden gepland.	In het geval van de locatie Heugem-zuid kan niet worden voldaan aan de eis van integratie. De locatie wordt gesitueerd op een achteraflocatie en omgeven door een wal van 4 meter hoogte en er is geen stedenbouwkundige samenhang aangebracht.
* De realisering van een woonwagenlocatie in Heugem-zuid vloeit voort uit het woonwagenplan van de gemeente Maastricht, dat is gebaseerd op het rijks- en provinciaal beleid, waarin ten aanzien van woonwagens wordt gesteld, dat zij moeten kunnen worden gerealiseerd op locaties waar ook woningbouw mogelijk is. Het is niet de bedoeling van het rijks-beleid om woonwagenbewoners te verplichten in woningen te gaan wonen.		De (fysieke) integratie heeft te maken met de ligging, grenzend aan bestaande of nieuwe woningen en de ligging aan een doorlopende en niet doodlopende weg. Daaraan voldoet de locatie in Heugem-zuid. De ten behoeve van de woonwagenstandplaats te realiseren geluidwal ligt langs de Hoge Weerd en achter de locatie. Daardoor wordt het integratiestreven niet doorkruist.* De bouw van nieuwe woningen rond een woonwagenlocatie kan niet als realistisch worden beschouwd. Huur- en koopopbrengsten zullen niet in relatie staan tot de stichtingskosten.

* Het is nog niet bekend welk type woningen gepland is.		* Voor een bestemmingsplan is het type woning niet relevant, wel de ruimtelijke randvoorwaarden voor de realisering. Daarvoor zijn voorschriften in het plan opgenomen.
* Het niet realiseren van de geplande en toegezegde speelvoorzieningen achter de Violabeemd.
* De buiten de bestemming “woongebied” gelegen terreingedeelten achter de Violabeemd hebben een omvang en een bestemming (Groenvoorzieningen), die de realisering van speel-voorzieningen mogelijk maakt.	Overigens kan er inmiddels worden getwijfeld aan de noodzaak van een speelgelegenheid achter de Violabeemd omdat door de verlegging van het voetpad en de grotere openheid van het Maasveld-complex de groen- en speelvoorzieningen op dat complex ook bereikbaar worden voor de bewoners van Heugem. Bovendien zijn in Heugem-zuidoost verschillende ander speelplekken aanwezig.
* Het vervallen van het wandelpad.		* Het wandelpad vervalt niet maar wordt verlegd in een vergelijkbare groene setting. Bovendien zal het aansluiten op het padensysteem van Huize Maasveld.
* De beperking van de leefomgeving van de Maasveld-bewoners door het vervallen van de appelboomgaard en een deel van de groenvoorziening.		* Huize Maasveld heeft aan-gegeven geen behoefte te hebben aan de bij die instelling in eigendom zijnde gronden achter de Violabeemd. De appelboomgaard heeft geen landschappelijke waarde en de terreinen van Huize Maasveld kennen zo omvangrijke groenvoorzieningen, dat deze voldoende zijn voor de instelling en bovendien nog kunnen worden gebruikt door de inwoners van Heugem. Overigens wordt bij de inpassing van de bouwplannen rondom Huize Maasveld getracht zoveel mogelijk waardevolle bomen te behouden, c.q. te verplaatsen.