Toelichtende beschrijving behorende bij het uitbreidingsplan in onderdelen:

Rijksweg no. 75.

I. Doel van het plan.

Het plan omvat in de eerste plaats de gronden, welke benodigd zullen zijn voor de realisatie van de geprojecteerde Rijksweg No.75. Het tracé van deze weg is in hoofdzaak bepaald door de Rijkswaterstaat.

Aangezien echter deze weg over een lengte van bijna 2 km. kruisingsvrij zal moeten zijn en bijgevolg een duidelijke scheidingslijn zal gaan vormen tussen de beide stadsdelen ten oosten van het spoorwegemplacement, bleek een bestudering van de ingrijpende verkeersprojecties in groter verband absoluut noodzakelijk.

Het gebied waarover bedoeld uitbreidingsplan zich uitstrekt omvat derhalve ook de direct bij het wegtracé aansluitende gronden. Tevens werd van deze gelegenheid gebruik gemaakt om de bestemming van enkele andere terreinen, waarvoor in het kader van het uitbreidingsplan in hoofdzaak reeds een bepaalde bestemming was vastgelegd, nader in onderdelen te regelen. Daarbij kon tevens de nodige aandacht worden geschonken aan de verdere uitbouw c.q. afbouw van de in dit gebied liggende parochies.

II. De bestemmingen der gronden.

A. Verkeersbestemmingen.

1. De traverse van Rijksweg 75.

Het tracé van de Rijksweg no.75, vastgesteld door de Rijkswaterstaat, voorziet binnen de grenzen van de gemeente Maastricht

in een vervanging van de oude Rijksweg (Meerssenerweg), welke laatste moest worden vervangen aangezien:

1. deze weg door het doorgaand en het voor Maastricht bestemde verkeer reeds thans zwaar is overbelast en mogelijkheden ontbreken om het tracé aan de toenemende behoeften van het verkeer aan to passen;

2. de vele kruisingen en uitmondingen van woonstraten - vooral binnen de gemeente Maastricht - handhaving van het bestaande tracé om verkeerstechnische redenen onaanvaardbaar maken;

3. de bestaande verbindingen en aanhakingen van bedoelde weg met de beide andere nationale wegen, welke in de gemeente Maastricht samenkomen, n.l. de Rijksweg no.78 (Maastricht ‑ Vaals) en Rijksweg no.79 (Maastricht - Eysden), geenszins aan moderne eisen voldoen.

De verbinding van de ontworpen weg met de stad is verkregen door de projectie van 2 verkeerspleinen.

Het noordelijke verkeersplein, gelegen ton oosten van het viaduct voorziet in een verbinding van de Dr. Schaepmanstraat met de Viaductweg, welke de Meerssenerweg à niveau zal kruisen.

Deze laatste weg blijft in het intercommunale verkeersnet een belangrijke functie vervullen, n.l. de verbinding van Maastricht met Meerssen en Valkenburg.

Door middel van het noordelijke verkeersplein wordt de nieuw ontworpen verkeersweg verbonden met de Wilhelminabrug. Bij de inrichting van het verkeersplein is rekening gehouden met de mogelijke realisatie van een onderdoorgang van de ontworpen Rijksweg, indien dit in verband met de ontwikkeling van het verkeer noodzakelijk mocht blijken.

Het zuidelijke verkeersplein is gelegen ten zuiden van de bestaande weg Maastricht - Vaals en vormt derhalve een samenkomst van de drie Rijkswegen in hot oosten van de gemeente.

Het verkeersplein is zodanig geprojecteerd, dat te zijner tijd een verbinding wordt verkregen van bedoelde Rijkswegen met do in het uitbreidingsplan in hoofdzaak geprojecteerde zuidelijke Maasoeververbinding.

De verbinding van de Rijkswegen no.75 en 79 (de internationale noord-zuid-verbinding) komt tot stand door een kruisingsvrije doorgang onder het ontworpen verkeersplein.

2. Overige verkeersbestemmingen.

Teneinde de nadelige consequenties van de ontworpen kruisingsvrije Rijksweg no.75 zoveel mogelijk te beperken zijn op een drietal plaatsen voetgangerstunnels ontworpen, n.l. tussen het Burgemeestersplein en het Old Hickoryplein, in het verlengde van de Voltastraat en in het verlengde van de Frankenstraat. Op deze plaatsen kon, althans voorlopig, worden volstaan met een voetgangerstunnel.

In hot profiel van de aansluitende wegen, te weten de Voltastraat en haar verlengde deel aan de westzijde van de Rijksweg is de mogelijkheid opengelaten voor de aanleg van een tunnel voor het motorvoertuigenverkeer, indien de ontwikkeling van het verkeer zulks noodzakelijk of wenselijk mocht maken.

Een dergelijke oplossing was echter voor de Scharnerweg, welke de nu enig overblijvende verbindingsweg is geworden tussen de stadsdelen ten oosten en ton westen van de Rijksweg en die tevens nog een belangrijke functie vervult in het intercommunale verkeer, niet mogelijk. Derhalve werd de Rijksweg onder de bestaande Scharnerweg doorgevoerd.

Van deze gelegenheid is tevens gebruik gemaakt om de terreinen ten noorden van de Heerderweg, aan welke terreinen reeds eerder de bestemming "gebouwen voor bijzondere doeleinden" was gegeven, nader te ontsluiten en op een logische wijze te verbinden met het ontworpen interlocale verkeersschema, welke verbinding werd verkregen door aansluiting op het ontworpen zuidelijke verkeersplein. Tenslotte zij nog vermeld, dat het gedeelte van de Heerderweg vanaf het geprojecteerde zuidelijke verkeersplein tot aan de Scharnerweg zijn betekenis voor het doorgaande en het intercommunale verkeer zal gaan verliezen en alleen nog betekenis zal hebben voor het stadsverkeer.

3. Woningbouw.

Teneinde een bij het profiel van de ontworpen autosnelweg passende vormgeving te bereiken, zijn langs de parallelwegen, waar de bouw van woningen mogelijk en wenselijk was, hoofdzakelijk étagewoningen geprojecteerd. Dit geldt eveneens voor de bebouwing, die aan de verschillende in het plan opgenomen pleinen werd geprojecteerd. Een afwisseling tussen hoog- en laagbouw is nagestreefd ten oosten van de ontworpen weg door de projectie van een aantal ééngezinswoningen. Aan de Viaductweg, welke thans via de Wilhelminabrug de verbinding vormt tussen de Rijksweg en de city en die later door de realisatie van de in het hoofdzakenplan ontworpen noorderbrug nog meer het karakter van een autosnelweg zal verkrijgen, zijn eveneens étagewoningen geprojecteerd. Ze zijn bereikbaar via het wegennet van de parochies ten noorden en ten zuiden van de Viaductweg.

Aan de oostzijde van het noordelijke verkeersplein is als een stedebouwkundig accent een flatgebouw geprojecteerd van 6 verdiepingen, waarvan de ruimten op de begane grond gebezigd kunnen worden voor administratieve, sociale of economische doeleinden.

Voor wat de bestemming betreft van de bebouwingsstrook ter beëindiging van de bebouwing langs de Rijksweg, geprojecteerd in het verlengde van de Voltastraat is gedacht aan vestiging op de begane grond van een consultatiebureau voor het Limburgse Groene Kruis. Van de étagewoningen, geprojecteerd als noordelijke afsluiting van het Koningsplein, is de begane grond gedacht als een transparante laag, waarvan de ruimten worden gereserveerd voor café's, restaurants e.d.

Het plan omvat voorts enkele projecties voor gebouwen, die stedebouwkundige accenten zullen kunnen vormen, zoals de sterflat in het zuidelijk gedeelte van het Oranjeplein en een flat in 6 woonlagen op de hoek van de Heerderweg en de ontworpen autosnelweg.

De gronden, begrensd door de Attilaweg, de Heerder Groenweg en een gedeelte van de geprojecteerde verbindingsweg tussen de Koning Clovisstraat en do ten zuiden van do Scharnerweg gelegen bebouwing, zijn bestemd om te worden bebouwd met eengezinshuizen, gedeeltelijk gecombineerd met winkels en/of kleine bedrijven.

De totale capaciteit van het plan bedraagt ca.866 woningen, waarvan de differentiatie als volgt is becijferd:

Aard der woningen		Hoogbouw		Eenge- zinshuizen	Totaal
		flats	etage-woningen		Absoluut	In % van het totaal
Arbeiderswoningen		--	--	10	10	1,2
Middenst.woningen		72	674	110	856	98,8
Totaal	absoluut	72	674	120	866
	in %	8,3	77,8	13,9	100,0	100,0

De projectie van een overwegend aantal flats en stagewoningen hangt ten nauwste samen met de stedebouwkundige proporties, die in het voorliggende plan in echt moeten worden genomen, In aanmerking is te nemen, dat in de parochies, waarin de bebouwing is ontworpen (de parochie Wijkerveld vormt een uitzondering), zeer weinig flats of stagewoningen voorkomen, zodat het toelaatbare aantal woningen in hoogbouw niet zal worden overschreden.

Het behoeft geen betoog, dat ook de sociale differentiatie in de bebouwing van dit gebied in hoge mate door de structuur van het plan wordt bepaald.

Dat er in het gehele plan slechts een tiental arbeiderswoningen voorkomen heeft echter geen nadelige gevolgen voor do sociale structuur in de verschillende bij het plan betrokken parochies, aangezien deze overwegend bestaan uit woningen voor arbeiders of de kleine middenstand. Wat de parochie Wijkerveld betreft, kan worden opgemerkt, dat deze na de realisatie van het plan vrijwel geheel zal zijn afgebouwd. In totaal zal de parochie dan ruim 1000 woningen omvatten, waarvan de differentiatie als volgt kan worden aangegeven.

Aard der woningen	Eengezins- huizen	Etage- woningen	Totaal
Arbeiderswoningen	485	--	485
Middenstandswoningen	108	417	525
Totaal	493	417	1010

Het aantal inwoners van de parochie Wijkerveld zal derhalve na voltooiing van het plan ongeveer 4500 bedragen, met welk aantal de nagestreefde omvang van deze parochie zal zijn bereikt.

4. Gebouwen voor bijzondere doeleinden.

Voor bijzondere doeleinden zijn gereserveerd;

a. een terrein ten zuid - westen van het noordelijk verkeersplein; dit terrein is bestemd voor de te bouwen pater Fortisschool;

b. een terrein ten zuiden van het Old Hickoryplein ten behoeve van de te bouwen kerk in de parochie Wijkerveld;

c. een tweetal terreinen ten noorden van het Koningsplein, waarvan het meest noordelijke bestemd is voor de bouw van een gebouw voor het bedrijf der posterijen en het zuidelijke voor de bouw van een R.K. H.B.S.;

d. een drietal terreinen ten zuiden van de Regentesselaan en de Attilaweg, waarvan het meest oostelijke bestemd is voor de bouw van een technische school en het westelijke is gedacht voor de eventuele bouw van een gemeentelijke H.B.S. en gymnasium; het meest zuidelijke terrein heeft voorlopig nog geen nadere bestemming verkregen.

5. Industrie.

De in het plan gelegen terreinen, welke eigendom zijn van de bestaande industrieën, zijn bestemd tot industrieterrein, teneinde de bestaande bedrijven de nodige uitbreidingsmogelijkheden to bieden. Dit betreft hier de terreinen, gelegen aan de Meerssenerweg en een gedeelte van de terreinen ten zuiden van de Heerderweg (Mockveld). De overige terreinen in het Mockveld zijn bestemd voor lichtere industrie. Langs gedeelten van de Heerderweg, Rijksweg no.75 en de weg naar de zuidelijke Maasoeververbinding zijn bebouwingsstroken geprojecteerd, waarbij de zich

daar te vestigen bedrijven, uit stedebouwkundig-esthetische overwegingen aan verzwaarde welstandseisen zullen moeten voldoen.