Beschrijving in hoofdlijnen gemeenschappelijk aan alle bestemmingen

1. Algemeen

Het bestemmingsplan Maastricht-West vormt de juridische vertaling van de beleidsuitgangspunten zoals geformuleerd in de door de raad vastgestelde structuurschets Maastricht-West (mei 1993) en het daartoe behorende uitwerkingsonderdeel Malberg/Oud Caberg (juli 1992). Het plan richt zich op de afbouw en versterking van de stedelijke structuur van het stadsdeel door in de buurten nieuwbouw in kleinschalige projecten op strategische plaatsen en op enkele plaatsen door grotere projecten te realiseren. Daarnaast is beheer een zeer belangrijk punt. Het is onmiskenbaar een behoefte van de gemeente om in het algemeen aan kwaliteitsverbetering te werken. Hierbij is geen voor het gehele plangebied geldende norm waar naar gestreefd wordt te stellen. Milieuverbetering heeft grote prioriteit.

De structuurschets Maastricht-West en het uitwerkingsonderdeel Mal¬berg/Oud Caberg vormen voor dit stadsdeel en de buurten het integratiekader van een aantal recente gemeentelijke plannen, waarin facetmatig, danwel sectoraal het beleid voor de komende jaren in de stad wordt uiteengezet. Niet onvermeld kan het concentratiebeleid van de provincie en de gemeente blijven met betrekking tot kantoren, dat in dit plan verder gestalte wordt gegeven. Het voorliggende bestemmingsplan legt de juridische consequenties van dit beleid in ruimtelijke zin vast.

De meest dringende knelpunten in het kader van de stedelijke vernieuwing in Maastricht-West zijn:

- technisch en sociaal beheer van de bestaande woningvoor¬raad;

- beheer en onderhoud van de openbare ruimte;

- behoud van een minimumpakket aan voorzieningen.

Middels het voorliggende plan wordt met name ruimte geschapen voor het oplossen van de laatste twee punten.

Door de toenemende schaalvergroting en concentratie van voorzieningen kan niet in elke buurt een volledig pakket aan basisvoorzieningen gehandhaafd worden. Voor kleinere buurten is toch gekozen voor handhaving van ruimte om een steunpuntfunctie van de detailhandel waar men voor dagelijkse boodschappen terecht kan.

Het stadsdeelcentrum "Brusselse Poort" heeft een centrale ligging in het plangebied (deelplan Annadal). Daarnaast zijn er buurtcentra in de buurten Caberg, Malberg, Belfort en Daalhof en buurtsteunpunten in de buurten Malpertuis en Pottenberg. Op dit punt is het gemeentelijke beleid zoals opgenomen in de Nota Detailhandel en het provinciaal beleid conform de notitie "Concentratie van detailhandel" richtinggevend.

In overleg probeert de gemeente tot een optimale spreiding en bereikbaarheid van basisscholen te komen, waarvoor in het plan de mogelijkheden worden geboden.

De sociale veiligheid wordt o.a. bevorderd door de situering en vormgeving van bebouwing, verkeers- en groenvoorzieningen en andere bouwwerken.

In verschillende buurten wordt het belang van de aanwezige groen- en speelvoorzieningen benadrukt.

De belangrijkste wijziging in de hoofdstructuur van het wegennet is de verlegging van de centrale openbaar vervoersas naar de Statensingel. Om een goede doorstroming van het openbaar vervoer op de Statensingel te bewerkstelligen zal het autoverkeer meer gebruik moeten maken van de route Cabergerweg - Fort Willemweg - Frans van de Laarplein. De uitwerking van het mobiliteitsbeleid heeft voor de bestaande woon¬buurten geen directe consequenties. Als uitwerking van het Raamplan Mobliliteitsbeheersing wordt gewerkt aan een plan voor het fietsverkeer.

Gezien de marktvraag zal de komende jaren de nadruk in de nieuwbouwsector liggen op de grondgebonden koopwoningen. De doorstroming wordt bevorderd door in te spelen op de behoefte aan kwalitatief betere woningen onder meer in de lagere prijsklassen op de in het plan mogelijk gemaakte nieuwbouwlokaties.

Als uitwerking van het aktiepunt "Selectieve verdichting" uit de Structuurvisie Maastricht 1990-2000 is in de diverse buurten bekeken welke lokaties in aanmerking komen voor aanvullende nieuwbouw. Doel hiervan is het draagvlak van de buurten te vergroten, zoals gesteld, de doorstroming te bevorderen en voor zover mogelijk meer huisvesting te scheppen voor jonge gezinnen binnen het bestaand stedelijk gebied. Op de meeste van de ongeveer 65 lokaties rust in dit plan een directe bouwtitel, soms een uitwerkingsverplichting van Burgemeester en Wethouders, een aantal malen een wijzigingsbevoegdheid van Burgemeester en Wethouders en een enkele keer een wijzigingsbevoegdheid van de gemeenteraad.

In de woonbuurten zijn tevens diverse kleine plekken in het plan opgenomen die voor kleinschalige milieuvriendelijke bedrijven kunnen worden benut. Het gaat in het totaal om ongeveer 3 ha.

In het plan is een onderscheid gemaakt tussen verschillende vormen van horeca. In verband met de overwegend woonfunctie die het plangebied heeft is een dergelijk onderscheid ter beperking van de overlast voor omwonenden noodzakelijk. Het onderscheid naar de aard van de horeca is gemaakt bij het toelaten van horecabedrijven op bepaalde gronden.

Door nieuwbouw kan op een aantal plaatsen de waterhuishouding ingrijpend veranderen. Op of in de directe nabijheid van deze bestemmingen is de aanleg van waterhuishoudkundige voorzieningen mogelijk.

Het plangebied omvat een aantal projecten dat van belang is voor geheel Maastricht als uitwerking van de betreffende aktiepunten uit de Structuurvisie Maastricht 1990-2000. Het betreft de volgende zgn. stedelijke projecten:

Hazendans

Voor het nieuwe woongebied bij de Hazendans wordt, met het oog op de toekomstige woningbouwbehoefte- en differentiatie het model met ongeveer 700 woningen ontwikkeld. Het is uit exploitatieoogpunt gunstig en het sluit goed aan bij de openbaar vervoerstructuur.

Het gebied tussen de Hazendans en het Dousbergcomplex blijft agrarisch en er worden maatregelen genomen om het gebied beter te benutten voor passieve recreatieve doeleinden.

Lanakerveld

De structuurvisie Grensproject Albertkanaal zal worden uitgewerkt ten aanzien van de ontwikkeling van een gezamenlijke bedrijfsterrein met de gemeente Lanaken. Hierbij is aandacht voor de landschappelijke waarden van het Zouwdal; een reservering voor het Cabergkanaal conform variant G overeenkomstig het tractaat tussen Nederland en België en de waterwinbelangen zijn tevens uitgangspunten.

De gemeenteraad zal, gezien de dringende behoefte aan woningbouwlokaties in het stadsgewest en de te sluiten overeenkomsten met het Rijk in het kader van de Vierde Nota over de Ruimtelijke Ordening Extra (VINEX), een studie laten verrichten naar de mogelijkheden van benutting van het Lanakerveld voor woningbouw. Voor dit gebied is derhalve een wijzigingsbevoegdheid onder voorwaarden naar woningbouw van de gemeenteraad opgenomen.

Annadal-terrein

Voor de noodzakelijke herstructurering van het Annadal-terrein zijn randvoorwaarden en uitgangspunten geformuleerd. De bedoeling is dat het terrein, samen met het winkelcentrum Brusselse Poort de centrum-funktie gaat vervullen in Maastricht-West. Op het terrein wordt middels dit plan wonen en werkgelegenheid mogelijk gemaakt.

Dousberg

De structuurschets Maastricht-West bevat de ruimtelijke rand¬voorwaarden voor de ontwikkeling van verblijfsrekreatieve voorzieningen op de Dousberg. Er is behoefte aan meerdaagse verblijfsrecreatie in de vorm van een vakantiebungalowpark. De bedoeling is dat in het gebied diverse sport- en andere dagrecreatieve voorzieningen worden ingepast.

Het voorliggende plan bevat voor bedoelde gronden de huidige bestemming kampeerterrein met een wijzigingsbevoegdheid onder voorwaarden door de gemeenteraad naar (verblijfsrecreatief) wonen.

2. Ruimtelijke karakteristiek

Het stadsdeel Maastricht-West is onderverdeeld in buurten, die als duidelijk herkenbare eenheden van elkaar zijn gescheiden door een groenstructuur in de vorm van groene lobben, die tot in de rand van de binnenstad doordringen. Kaart 1 en 2 geven de in elk geval te respecteren ruimtelijke hoofdstructuur resp. de hoofdgroenstructuur weer. Binnen de groenlobben liggen de radiale hoofdwegen. De buurten worden daarnaast gescheiden door buurtverdeelwegen, die de hoofdverbindingen tussen de radialen vormen. De in elk geval te respecteren oofdverkeersstructuur is op kaart 3 weergegeven.

Op de deelplankaarten B is de ruimtelijke karakteristiek, die moet worden gehandhaafd resp. die wordt nagestreefd, aangegeven. In de buurten staat de woonfunctie centraal zonder geheel monofuntioneel te zijn.

Voor de buurten wordt een bepaalde karakteristiek nagestreefd; ze zijn in het kort als volgt te karakteriseren.

1. Mariaberg

De buurt Mariaberg omvat overwegend voor-oorlogse, voor het merendeel kleine grondgebonden woningen. Vanwege de ligging nabij de binnenstad en de woningvoorraad moet de buurt aantrekkelijk blijven voor ouderen, kleine gezinnen, alleenstaanden en studenten. Het beheer van de woningvoorraad en de woonomgeving verdienen extra aandacht.

Er wordt gestreefd naar vernieuwing van het buurtcentrum en naar aanvullende nieuwbouw met vooral woonfuncties.

2. Brusselse Poort

De buurt Brusselse Poort heeft naast een woonfunctie tevens een belangrijke economische functie (stadsdeelwinkelcentrum "Brusselse Poort", het Annadalterrein met o.a. de rechtbank, Teikyo Europe en andere stedelijke voorzieningen). De woonbuurt bestaat uit twee delen. Rond het Orleansplein bevindt zich het oudste deel met vooral vooroorlogse woningen. Het overige deel is overwegend na-oorlogs. De ruimte rond het Orleansplein moet worden verbeterd. Er worden beheermaatregelen ontwikkeld ten aanzien van de negatieve gevolgen van toenemende kamerverhuur.

Er wordt een visie ontwikkeld voor de toekomst van de Ravelijnbuurt.

De stedebouwkundige structuur zal in principe worden gehandhaafd. Op een aantal plaatsen wordt gestreefd naar aanvullende nieuwbouw van woningen. De woningbouw wordt vooral gericht op doorstroming. Er wordt verbetering van de openbare ruimten voorgesteld, inclusief de speelvoorzieningen. De rand van de woonbuurt als begrenzing van het gebied Hoge Fronten zal worden verbeterd door een nieuwbouwproject. In het na-oorlogse deel van deze buurt wordt op diverse plaatsen aanvullende nieuw¬bouw zowel ten behoeve van het wonen (onder andere voor ouderen) als voor het vestigen van bedrijven voorgesteld.

3. Caberg

Caberg is een woonbuurt met een aanzienlijk deel grondgebonden woningen. Het voorzieningenniveau in de buurt is goed. Een plan voor uitbreiding van het winkelcentrum wordt voorbereid en ruimtelijk mogelijk gemaakt.

Nieuwbouw van woningen, met name in relatie met het centrumplan, zal een impuls geven aan de buurt. De voorkeur gaat uit aan grondgebonden woningen voor gezinnen en woningen voor ouderen. Aanvullende nieuwbouw waar op diverse plaatsen naar wordt gestreefd zal op de woonfunctie gericht zijn en op bedrijven.

4. Malpertuis

De buurt Malpertuis is gunstig gelegen ten opzichte van veel stedelijke voorzieningen. Malpertuis heeft nu nog vrij veel voorzieningen, maar deze staan onder druk vanwege de geringe omvang van de buurt. Een plan voor aanpassing van het winkelcentrum is in uitvoering.

Er zullen ruimtelijke relaties worden gelegd met de aangrenzende buurten om ook op langere termijn een aanvaardbaar voorzieningenniveau op redelijke afstand te kunnen handhaven. Er zal gestreefd worden naar aanvullende nieuwbouw die vooral gericht is op de woonfunctie.

5. Pottenberg

De buurt Pottenberg is een centraal gelegen kleine woonbuurt. Een aantal voorzieningen staat onder druk. Het winkelcentrum is reeds aangepast. Er zullen ruimtelijke relaties worden gelegd met de aangrenzende buurten om ook op langere termijn een aanvaardbaar voorzieningenniveau op redelijke afstand te kunnen handhaven. Er zal aandacht worden besteed aan het beheer van complexen gestapel¬de woningen en aan het beheer van de openbare ruimte. Op diverse plaatsen zal gestreefd worden naar aanvullende nieuwbouw die vooral gericht is op de woonfunctie voor grondgebonden woningen en ouderenhuisvesting.

6. Belfort

Vanwege het tekort aan speelvoorzieningen in Belfort zullen er nieuwe worden ingericht. Er zal extra aandacht aan voorzieningen en huisvesting voor ouderen worden besteed. Op diverse plaatsen zal gestreefd worden naar aanvullende nieuwbouw. De nieuwbouw zal vooral gericht zijn op woningbouw voor (jonge) gezinnen en ouderen.

7. Daalhof/Wolder-Noord

De buurt Daalhof/Wolder-Noord is de jongste en grootste buurt in Maastricht-West. Het voorzieningenniveau is redelijk; in werkgroepverband wordt een verbetering voor het winkelcentrum opgesteld. In het oudere deel van de buurt zal worden gestreefd naar meer speelgelegenheden.

Er zal aandacht worden besteed aan de huisvesting voor ouderen. De relatie tussen de buurt en het omliggende landschap zal moeten worden versterkt.

Op diverse plaatsen wordt gestreefd naar aanvullende nieuw¬bouw vooral in de vorm van woningbouw.

8. Malberg

Malberg is een buurt met veel groen en een goed voorzieningenniveau. Het imago van de buurt wordt negatief beïnvloed door de aanwezigheid van woningcomplexen waarin zich beheerproblemen voordoen. Het verbeteren van de leefbaarheid en bruikbaarheid is de centrale opgave van het "totaalplan", dat reeds door de gemeenteraad is vastgesteld. Om de leefbaarheid en bruikbaarheid in de toekomst veilig te stellen, zullen structurele maatregelen moeten worden genomen. De bestaande woningvoorraad wordt aangepast aan de huidige eisen. Via renovatie en nieuwbouw worden meer comfortabele woningen voor ouderen en jonge gezinnen gecreëerd. Op diverse plaatsen zal aanvullende nieuwbouw plaatsvinden in de vorm van goedkopere grondgebonden woningen en (beperkt) woningen voor ouderen.

De openbare ruimten zullen beter ingericht worden en het voorzieningenniveau wordt versterkt c.q. zoveel mogelijk in stand gehouden. De tweede fase van uitbreiding van het buurtcentrum staat in relatie met de geplande nieuwbouw en daarvoor is in het plan ruimte opgenomen.

9. Oud Caberg

Het is van belang dat er zorg wordt gedragen voor een aantal ingrepen dat er op gericht is om meer huisvestingsmogelijkheden te bieden aan ouderen en jonge gezinnen. Door middel van aanvullen¬de nieuwbouw en herinrichting van de openbare ruimten zal de kern van Oud Caberg meer als kern gaan functioneren.

Op diverse plaatsen zal aanvullende nieuwbouw vooral in de vorm van woningbouw mogelijk worden gemaakt en wel als grondgebonden woningen en woningen voor ouderen. Door middel van bebouwing van de tot nu toe slechts gedeeltelijk benutte strook met de bestemming bijzondere doeleinden langs de Papyrussingel zal een goede overgang worden gecreëerd naar Malberg, alsmede naar Caberg en Malpertuis. Het tot stand brengen van een koppeling is zowel ruimtelijk als maatschappelijk gewenst.

Als lokatie voor een terrein voor de vestiging van kleinschalige milieuvriendelijke bedrijven wordt gekozen voor het terrein aan de Symphoniesingel.